• 21/01/2015 09:24 - Phát hiện và nghiên cứu bước đầu về hệ thống các di tích thời đại đá cũ và công xưởng thời đại đá mới ở thượng du sông Ba, tỉnh Gia Lai
• 09/01/2015 09:36 - Hội nghị ANGIS và CRMA năm 2015
• 08/01/2015 09:40 - Phát hiện dấu tích cung điện nhà Trần tại Thái Bình
• 07/01/2015 09:42 - Phát hiện một làng đạn đá cổ tại huyện Đồi Mỏ, xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa
• 05/01/2015 09:43 - Thêm nhiều mảnh khuôn đúc trống đồng được phát hiện tại Luy Lâu

• 30/12/2014 16:40 - 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật nhất trong năm 2014
• 29/12/2014 09:30 - Báo cáo kết quả khảo sát và khai quật thám sát khu vực Yên Giang và cánh đồng Yên Giang
• 27/12/2014 09:55 - Di tích quốc gia Yên Tử được "trùng tu - xây mới"
• 26/12/2014 09:57 - Nhóm cổ vật độc đáo mới phát hiện ở huyện Mường Ảng (Điện Biên)
• 24/12/2014 16:58 - Phát hiện ngôi mộ thời Đông Sơn ở Sơn La

Chiều ngày 29/12/2014, tại Viện Khảo cổ học đã diễn ra hội thảo “Báo cáo kết quả khảo sát và khai quật thám sát khu vực Yên Giang và cánh đồng Yên Giang” trên bờ sông Chanh, khu 6, phường Yên Giang, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh thuộc đồ án “Bảo tồn, phát huy giá trị khu di tích lịch sử chiến thắng Bạch Đằng” do TS. Lê Thị Liên làm chủ nhiệm.

Tham dự Hội thảo có PGS.TS Bùi Văn Liêm và TS Nguyễn Gia Đối, hai Phó Viện trưởng Viện Khảo cổ học, PGS.TS Tống Trung Tín, nguyên Viện trưởng Viện Khảo cổ học, GS.TS. Nguyễn Quang Ngọc, Giám đốc Trung tâm Hà Nội học và Phát triển Thủ đô, ông Nguyễn Văn Vụ, Cục Di sản, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Hoàng Tùng, Cán bộ Công ty Mỹ thuật Xây dựng Việt Nam và đông đảo các nhà nghiên cứu trong và ngoài Viện.

Mục đích của cuộc khảo sát và khai quật nhằm xác định tính chất, đặc điểm phạm vi phân bố các dấu tích khảo cổ học, đánh giá giá trị và cung cấp các ý kiến tư vấn cho việc bảo tồn và phát huy các giá trị khảo cổ học trong khu vực quy hoạch chi tiết bảo tồn, phát huy giá trị khu di tích lịch sử chiến thắng Bạch Đằng.

20 hố khai quật thám sát đã được mở ở các khu vực dự tính có các công trình xây dựng và chia làm 5 khu vực. Sơ bộ kết quả tại khu vực 1 cho thấy địa tầng khu vực này thuộc ven sông cổ, được bồi tích nhiều thời kỳ, mức độ hoạt động của dòng chảy yếu. Khu vực 2 có tính chất lòng sông. Khu vực 3, ở độ sâu khoảng 60cm đã xuất lộ dày đặc một lớp di vật gồm các loại mảnh sành, gốm, gốm men, chày đá…Đây có thể là dấu tích cư trú tạm thời. Khu vực 4 có sự xáo trộn khá lớn và mang tính chất của dòng chảy yếu. Khu vực 5 là khu vực có dòng chảy khá mạnh.

Đã thu được tổng số 3450 mảnh di vật các loại, trong đó đáng chú ý có 1832 mảnh ngói, 21 mảnh gạch, 1365 mảnh sành và 26 mảnh gốm, 106 mảnh gốm men. Ngoài ra còn có các loại hình đơn chiếc như chì lưới, con quay, chuôi dao sắt, mảnh xương. Đồ sành thu được chủ yếu thuộc thời Lý, Trần với các loại hình như lon, vại, chum, hũ, lọ, chậu. Đồ gốm men chủ yếu thuộc thời Trần, một số thuộc thời Lý và thời Đường hay giai đoạn muộn hơn với các loại hình bát, đĩa, âu, liễn, thạp thuộc các dòng men trắng, men ngọc, men nâu, men đen.

Kết quả khảo sát cho thấy địa hình bờ bắc sông Chanh cổ gồm các gò cát lớn nhỏ, chia cắt bởi các đường nước, mang tính chất bãi bồi ven sông. Về phía nam-tây nam tính chất lòng sông có dòng chảy hoạt động theo chu kỳ. Càng về phía nam tướng lòng sông càng lộ rõ. Sự có mặt của dấu tích văn hóa khá rõ trên sườn và ven chân các gò cát. Tuy nhiên, chưa phát hiện được dấu vết tầng văn hóa của khu cư trú dài ngày. Sự xuất lộ của các di vật cho thấy hoạt động của con người ít nhất là từ thời Bắc thuộc ở khu vực ven sông, trên các cồn cát. Hoạt động này khá sôi nổi và tập trung ở khu vực I vào thời Lý, khu vực III, IV vào thời Lý, Trần, đặc biệt là vào thời Trần. Đáng chú ý là chiếc cọc gỗ lớn phát hiện trong hố thám sát 17 cho thấy một lần nữa tầm quan trọng chiến lược của bãi cọc Yên Giang, căn cứ vào kích thước cọc, độ sâu và vị trí đóng cọc. Cho đến nay, vẫn chưa phát hiện được những dấu tích đáng chú ý về di tồn của trận chiến (xác tàu đắm, vũ khí…)

Các đại biểu tham dự Hội thảo như GS,TS Nguyễn Quang Ngọc, PGS.TS Tống Trung Tín, PGS.TS Bùi Văn Liêm, TS Nguyễn Gia Đối… đều đánh giá cao những giá trị khoa học của đợt điều tra khảo sát lần này. Việc áp dụng kết quả những phương pháp nghiên cứu mới trong việc phục dựng lại cảnh quan môi trường cổ, sự xuất hiện của của các dấu tích văn hóa trên sườn và ven chân các gò cát đã giúp chúng ta có cái nhìn đầy đủ hơn không chỉ về chiến trường Bạch Đằng năm 1288 mà còn về diện mạo lịch sử văn hóa của khu vực này trong lịch sử.

• 08/01/2015 09:40 - Phát hiện dấu tích cung điện nhà Trần tại Thái Bình
• 07/01/2015 09:42 - Phát hiện một làng đạn đá cổ tại huyện Đồi Mỏ, xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa
• 05/01/2015 09:43 - Thêm nhiều mảnh khuôn đúc trống đồng được phát hiện tại Luy Lâu
• 31/12/2014 09:47 - Hé lộ phạm vi, cấu trúc thành Nội khu di tích Luy Lâu
• 30/12/2014 16:40 - 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật nhất trong năm 2014

• 27/12/2014 09:55 - Di tích quốc gia Yên Tử được "trùng tu - xây mới"
• 26/12/2014 09:57 - Nhóm cổ vật độc đáo mới phát hiện ở huyện Mường Ảng (Điện Biên)
• 24/12/2014 16:58 - Phát hiện ngôi mộ thời Đông Sơn ở Sơn La
• 23/12/2014 10:04 - Ngôi mộ thời Trần trên núi Trán Rồng (khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc (Hải Dương))
• 22/12/2014 10:40 - Nỏ thần An Dương Vương - Từ huyền thoại đến sự thật lịch sử

Khi tiếp cận với sưu tập hiện vật được lưu giữ tại Công an huyện Mưởng Ảng chúng tôi nhận thấy đây là một sưu tập hiện vật rất độc đáo, có giá trị cao về mặt văn hoá lịch sử cũng như nghệ thuật.

Bộ sưu tập gồm 72 hiện vật kim loại với nhiều loại hình và chất liệu khác nhau: vòng tay đồng (16 chiếc), vòng tay bạc (3 chiếc), vòng cổ bạc (1 chiếc), khuyên tai ống (28 chiếc), đầu châm hình hoa mạ vàng (2 chiếc), ấm bạc (2 chiếc), chén bạc (4 chiếc), âu bạc (2 chiếc)… Rất nhiều hiện vật được trang trí rất tinh vi đẹp mắt như hai chiếc ấm bạc được trang trí khắp toàn thân là hình hoa lá, chim, cánh sen, lá đề cách điệu… Trên chiếc ấm còn vòi rót có hai chữ Hán “Phúc”, “Thọ”; Trên chiếc còn lại có hai chữ Hán “Trường”, “Sinh”. Trong 4 chiếc chén bạc có 2 chiếc được trang trí rất cầu kỳ. Chiếc lớn hơn trang trí hoa dây và chim phượng cùng bốn chữ Hán “Phúc”, “Thọ”, “Trường”, “Sinh”. Chén nhỏ hơn trang trí hình rồng cùng hau chữ Hán “Trường”, “Sinh”, phía dưới gần đế chén có trang trí một băng cánh sen lồng rất đẹp. Căn cứ vào các mô tip hoa văn trang trí chúng tôi nhận định đây là bộ sưu tập hiện vật quý có niên đại thế kỷ XVIII-XIX, nhóm hiện vật này được chôn giấu của chứ không phải đồ tuỳ táng. Về chủ nhân của bộ sưu tập chúng ta chưa có tư liệu rõ ràng nhưng xét trên tư liệu hiện vật thì có nhiều yếu tố liên quan đến Phật giáo (cánh sen, lá đề…) và một số hoa văn dân tộc Thái, Lào trên địa bàn tỉnh Điện Biên vẫn đang sử dụng.

Bộ sưu tập hiện vật phát hiện ở bản Co Sản rất có giá trị về mặt văn hoá lịch sử cũng như nghệ thuật. Sở VHTTDL Điện Biên đang tiến hành các thủ tục cần thiết theo đúng Luật định để đưa nhóm hiện vật về cho Bảo tàng Điện Biên bảo quản, trưng bày phục vụ nhân dân và các nhà nghiên cứu.

Nguyễn Thơ Đình

• 05/01/2015 09:43 - Thêm nhiều mảnh khuôn đúc trống đồng được phát hiện tại Luy Lâu
• 31/12/2014 09:47 - Hé lộ phạm vi, cấu trúc thành Nội khu di tích Luy Lâu
• 30/12/2014 16:40 - 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật nhất trong năm 2014
• 29/12/2014 09:30 - Báo cáo kết quả khảo sát và khai quật thám sát khu vực Yên Giang và cánh đồng Yên Giang
• 27/12/2014 09:55 - Di tích quốc gia Yên Tử được "trùng tu - xây mới"

• 24/12/2014 16:58 - Phát hiện ngôi mộ thời Đông Sơn ở Sơn La
• 23/12/2014 10:04 - Ngôi mộ thời Trần trên núi Trán Rồng (khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc (Hải Dương))
• 22/12/2014 10:40 - Nỏ thần An Dương Vương - Từ huyền thoại đến sự thật lịch sử
• 22/12/2014 10:10 - Hoàng thành Thăng Long - từ góc độ Khảo cổ học
• 12/12/2014 23:53 - Ba di tích khảo cổ được xếp hạng quốc gia

Một nhóm nghiên cứu từ Barcelona, Treviso, London và Kiel đã thành công trong việc xác minh di tồn lúa mì ở trong những đồ tùy táng và ở răng từ hai nghĩa địa thời đại Đá mới, miền Trung Sudan và Nubia.

Dr. Welmoed Out ở Kiel có tham gia trong việc khảo sát. “Với những kết quả của chúng tôi chúng tôi có thể xác định rằng con người dọc sông Nile không chỉ khai thác những loài thực vật hoang dại, động vật hoang dã mà họ kiếm được thậm chí có cả lúa mì.

Lần đầu tiên lúa mì được canh tác ở Trung Đông khoảng 10.500BP và lan tỏa tới khu vực Trung và Nam Á cũng như châu Âu và Nam Phi. “Sự đa dạng của bữa ăn nhiều hơn những gì trước đây chúng ta đã biết,” Out nhấn mạnh thêm và xác nhận. “Hơn thế nữa, thực tế những hạt lúa mì đó được đặt trong những ngôi mộ của người chết hàm ý rằng chúng đã có một ý nghĩa đặc biệt và mang tính biểu tượng”.

Nhóm nghiên cứu kết hợp với Welmoed Out và nhà khảo cổ học môi trường Marco Madella từ Barcelona đã được cung cấp một trong những thiết bị đó gồm một kính hiển vi chất lượng cao với ánh sáng đặc biệt cũng như các phân tích cacbon phóng xạ để xác định tuổi. Họ nhận được sực khích lệ bởi thực tế là các mẫu khoáng thực vật được gọi là hóa thạch thực vật tồn tại trong một thời gian rất dài, thậm chí khi những di tồn thực vật khác không cổ xưa bằng nhưng khó có thể quan sát được. Thêm vào đó, những chiếc răng có niên đại nghìn năm tuổi có một số bị dính chặt với cao răng sẽ cung cấp về khẩu phần ăn của những cư dân tiền sử này vì các hạt tinh bột và hóa thạch thực vật có chứa trong đó.

Trong hoàn cảnh này, phải có sự kết hợp/thu hút các học giả về các lĩnh vực khoa học tự nhiên và nhân văn có liên quan tới kế hoạch nghiên cứu về phức hợp mối quan hệ giữa xã hội, văn hóa và môi trường. Cụ thể là, các xã hội tiền sử được nghiên cứu như các hình mẫu tiêu biểu.

Nguồn: (http://www.heritagedaily.com)

Dịch: Phạm Thanh Sơn

• 09/03/2015 09:06 - Phát hiện hóa thạch cổ xưa nhất của loài người
• 01/03/2015 09:19 - Đền thờ tiên đoán tương lai của người cổ đại
• 11/02/2015 09:23 - 10 phát hiện khảo cổ học thế giới nổi bật năm 2014 (Phần 1): Bên dưới Stonehenge
• 10/02/2015 09:28 - Phát hiện mảnh xương động vật dùng trong nghi lễ bói toán ở Nhật Bản
• 25/01/2015 09:33 - Công cụ xương tìm thấy tại di tích người Neanderthal ở Pháp

• 23/12/2014 10:08 - Lều/trại 6,000 năm tuổi được phát hiện cạnh Stonehenge
• 22/12/2014 10:50 - PHÁT HIỆN NGHỆ THUẬT CỔ TRÊN ĐÁ Ở CHÂU Á
• 22/12/2014 10:48 - CÁC NHÀ KHẢO CỔ HỌC CHẠY ĐUA VỚI THỜI GIAN ĐỂ KHÁM PHÁ DI CHỈ CỦA NGƯỜI NEANDERTHAL
• 17/12/2014 10:43 - Nhiều phát hiện thú vị tại Hoàng thành Thăng Long năm 2014
• 17/12/2014 10:38 - Phát hiện miếng vàng trang trí hình rồng ở Hoàng thành Thăng Long