- Tác giả: George Soulie De Morant
- Nxb: Mỹ Thuật
- Năm xb: 2023
- Số trang: 381tr
- Khổ: 16 x 24 cm
- Bìa: bìa mềm
 

George Soulié de Morant là học giả và nhà ngoại giao người Pháp. Soulié de Morant đã làm việc vài năm trong đoàn ngoại giao Pháp tại Trung Quốc, nơi ông giữ chức lãnh sự Pháp tại một số thành phố của Trung Quốc. Ông đã xuất bản một số tác phẩm về lịch sử Trung Quốc, văn học Trung Quốc và nghệ thuật Trung Quốc, cũng như một số bản dịch các tác phẩm văn học Trung Quốc.

Tác phẩm Lịch sử nghệ thuật Trung Hoa - Từ thời cổ đại đến ngày nay là một trong những tác phẩm đó.

Nghệ thuật Trung Hoa có một sự phát triển lâu đời và phong phú, đóng góp vào di sản văn hóa đặc biệt của nền văn minh Trung Quốc.

Nghệ thuật Trung Hoa không chỉ bao gồm các hình thức họa tiết trang trí trên các công trình kiến trúc như chùa chiền, lăng mộ, mà còn bao gồm điêu khắc gỗ, đá và tranh trang trí trên gốm, giấy, các chất liệu khác.

Thông qua hình dáng và màu sắc, phong cách của mỗi thời kỳ, sự thống nhất của phong cách này thông qua các hình thức nghệ thuật khác nhau, mối quan hệ giữa phong cách với thời đại của nó và sự tiếp nối từ thế kỷ này sang thế kỷ khác nhưng thật khó khi làm thế nào để phân biệt được cái đẹp nhất, cái tiêu biểu nhất trong các tác phẩm đích thực và trong cùng một thời kỳ.
Xin trân trọng giới thiệu!

Ngô Thị Nhung

- Tác giả: Đỗ Trường Giang, Đổng Thành Danh, Bá Minh Truyền
- Nxb: Thế Giới
- Năm xb: 2021
- Số trang: 527tr
- Khổ: 16 x 24 cm
- Bìa: bìa mềm
 
Nội dung cuốn sách được chia thành ba phần chính, bao quát các vấn đề về lịch sử, văn hóa và di sản của Champa cũng như cộng đồng người Chăm hiện nay.
Phần thứ nhất, “Những vấn đề lịch sử và văn hóa Champa”, bao gồm các bài viết về lịch sử Champa nhìn từ tư liệu khảo cổ học, bia ký và thư tịch cổ. Các tác giả đã đề cập tới một số vấn đề quan trọng trong lịch sử Champa cũng như vai trò của các thành cổ Champa, sự hưng thịnh và suy vong của nagara/trung tâm chính trị qua các thời kỳ.
Phần thứ hai, Những vấn đề văn hóa và tôn giáo, bao gồm các bài viết về sự du nhập và phát triển của các tôn giáo ở Champa, các vấn đề văn hóa nổi bật của cộng đồng người Chăm hiện nay.
Phần thứ ba, Di sản và phát triển, bao gồm các bài viết thảo luận về vấn đề bảo tồn, phát huy các giá trị di sản của văn hóa Champa bao gồm di sản vật thể (thành lũy, đền tháp cổ) và phi vật thể (lễ hội).
Ấn phẩm “Những vấn đề lịch sử và văn hóa Champa” là kết quả của quá trình trao đổi học thuật lâu dài, làm việc trách nhiệm và phối hợp hiệu quả giữa các nhà nghiên cứu Champa trẻ của Việt Nam ở cả ba miền đất nước.
Xin trân trọng giới thiệu!
Ngô Thị Nhung
- Tác giả: Viên Như
- Nxb: Hồng Đức
- Năm xb: 2022
- Số trang: 335tr
- Khổ: 16 x 24 cm
- Bìa: bìa mềm
 
Tìm về nguồn gốc dân tộc là vấn đề thời thượng. Ông Viên Như vạch một đường đi riêng độc đáo. Dựa vào kiến thức Dịch học và chữ Nho của mình, ông giải mã trống đồng Ngọc Lũ. Từ đó ông khám phá ra Dịch nhà Hạ. Lại do khẳng định người Việt là chủ nhân kinh Dịch nên ông đưa ra kết luận quan trọng: người Việt là di duệ của nhà Hạ.
Một phương pháp nếu đúng phải được chứng nghiệm trong thực tế. Nhưng ở đây, khi áp dụng lịch nhà Hạ để tìm nguồn gốc người Việt, tác giả Viên Như cố tình “chế tác” các tư liệu lịch sử cho phù hợp quan điểm của mình. Xác quyết người Việt là chủ Kinh Dịch nên khi “khám phá” ra Hạ dịch ông buộc người Việt phải là hậu duệ nhà Hạ. Nhưng hậu duệ nhà Hạ phải sống ở Trung Nguyên nên buộc ông phải đưa người Việt lên sống ở lưu vực Hoàng Hà từ 6000 năm trước. Để hoàn thành kịch bản “người Việt đúc trống ở phương Nam,” ông lại một lần nữa “sáng tạo” lịch sử, dựng lên sự kiện Tần Thủy Hoàng truy sát người Việt ở Trung Nguyên, khiến họ phải chạy về Việt Nam khoảng 200 năm TCN rồi đúc trống Ngọc Lũ.
Xin trân trọng giới thiệu!
Ngô Thị Nhung
 
Tác giả: Vũ Huyễn Trang
- Nxb: Thế giới
- Năm xb: 2022
- Số trang: 266
- Khổ: 16 x 24 cm
- Bìa: bìa mềm
 
Lễ phục cung đình cũng là một trong những yếu tố phản ánh dấu ấn văn hóa góp phần tạo nên bản sắc phong phú đa dạng của di sản trang phục dân tộc Việt Nam. Nghiên cứu nghệ thuật trang trí trên áo lễ phục cung đình triều Nguyễn là đi tìm lại những tinh hoa, giá trị tinh thần, giá trị thẩm mỹ qua những biểu hiện về nội dung và hình thức của yếu tố mật độ, bố cục, hình tượng, hoa văn - họa tiết trang trí, màu sắ
Lễ phục cung đình triều Nguyễn (1802 - 1945) cho tới nay còn khá nhiều nguồn sử liệu, tư liệu hình ảnh, những di sản còn lưu giữ lại. Đó là những tác phẩm nghệ thuật của người xưa với sự kết hợp tinh tế của tạo hình trang trí và kỹ thuật may, thêu, dệt đã tạo lên một không gian chuyên biệt mang đậm dấu ấn của mỹ thuật cung đình triều Nguyễn.
Từ đầu thế kỉ XX đến nay có nhiều nguồn tài liệu phong phú về tổng quan mỹ thuật thời Nguyễn được nghiên cứu ở nhiều góc độ như lịch sử mỹ thuật, khảo cổ học, văn hóa học, sân khấu điện ảnh, kiến trúc.
Tuy nhiên, các công trình này không đi sâu nghiên cứu về tạo hình trang trí trên áo lễ phục cung đình triều Nguyễn. Đặc biệt là nghiên cứu nghệ thuật học dưới góc độ tiếp cận nghiên cứu liên ngành để chỉ ra giá trị nghệ thuật trang trí trên áo lễ phục cung đình triều Nguyễn. Khoảng trống này cũng chính là hướng đi mới mà cuốn sách muốn thực hiện.
Xin trân trọng giới thiệu!
Ngô Thị Nhung
Viện Khảo cổ học trân trọng kính mời toàn thể cán bộ, viên chức, các nhà nghiên cứu quan tâm tới dự buổi tọa đàm khoa học với chủ đề: “Người hiện đại đã di chuyển vào Đông Nam Á lục địa như thế nào? Dữ liệu mới về thời đại Đá cũ từ các cuộc khai quật ở Myanmar, Việt Nam và Úc
Diễn giả: GS. Ben Marwich, Khoa Nhân chủng học trường Đại học Washington, Seatle, Hoa Kỳ.
Thời gian: 9h00’ ngày 22 tháng 3 năm 2024 (Thứ sáu).
 Địa điểm: Hội trường Viện Khảo cổ học, 61 Phan Chu Trinh - Hoàn Kiếm - Hà Nội.
Trân trọng kính mời!
- Tác giả: Marcel Bernanose
- Nxb: Mỹ Thuật
- Năm xb: 2023
- Số trang: 238
- Khổ: 16 x 24 cm
- Bìa: bìa mềm
 
“Nghệ thuật trang trí ở Bắc Kỳ” của Marcel Bernanose bao gồm 64 hình khắc nằm ngoài bài và 48 hình minh hoạ sống động nằm trong các bài viết giới thiệu đến những người yêu nghệ thuật Viễn Đông là tác phẩm trang trí nghệ thuật sơ khai và đặc trưng nổi tiếng một thời của những người thợ thủ công Bắc Kỳ. Dõi theo từng bước công việc sáng tạo vô cùng tỉ mẩn và tinh xảo trên nhiều chất liệu (gỗ, kim loại, vải, giấy, v.v..), phong phú về hình thức thể hiện (lăng mộ, chùa, công trình kiến trúc) bạn đọc sẽ thêm thấu hiểu và tri ân công sức của các nghệ nhân, để cùng chung sức bảo vệ các giá trị truyền thống của nghệ thuật trang trí Bắc Kỳ nói riêng và nghệ thuật dân tộc nói chung.
Mục Lục sách:
I. NGHIÊN CỨU LỊCH SỬ
1. Nguồn gốc
2. Các điều kiện phát triển 3. Sự phát triển
II. NHỮNG NHẬN XÉT VỀ NGHỆ THUẬT
1. Nét đặc trưng
2. Họa tiết trang trí
III. NGHỆ THUẬT TRANG TRÍ KIẾN TRÚC
1. Nguyên tắc
2. Chùa
3. Lăng mộ
IV. NGHỆ THUẬT TRANG TRÍ GỖ
1. Chạm khắc
2. Đồ sơn mài
3. Đỗ khảm
V. NGHỆ THUẬT TRANG TRÍ KIM LOẠI
1. Đồng và đồ đồng, thiếc
2. Đồ kim hoàn
VI. NGHỆ THUẬT TRANG TRÍ ĐỒ GỐM
VII. NGHỆ THUẬT TRANG TRÍ VẢI VIII. NGHỆ THUẬT TRANG TRÍ GIẤY
IX. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
1. Nghệ thuật trang trí gỗ
2. Nghệ thuật trang trí kim loại
3. Nghệ thuật trang trí vải
4. Nghệ thuật trang trí giấy
 
- Tác giả: Đại úy hải quân Francis Garnier, Nguyễn Minh dịch và chú giải
- Nxb: Đại học Sư phạm
- Năm xb: 2023
- Số trang: 848
- Khổ: 18.5 x 26.5 cm
- Bìa: Bìa cứng, in hai màu
 
Hành trình thám hiểm Đông Dương của Đại úy hải quân Francis Garnier là cuốn sách thứ ba trong Tủ sách Đông Dương của Đông A, sau Một chiến dịch ở Bắc Kỳ  Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ. Cuốn sách là Báo cáo của Đoàn thám hiểm sông Mekong 1866-1868 dưới quyền Trung tá Doudart de Lagrée, gồm 22 chương, 309 hình khắc và phụ bản ảnh dựa theo phần lớn các tranh vẽ của L. Delaporte. Sách lần đầu được giới thiệu tới bạn đọc trong nước qua bản dịch của dịch giả Nguyễn Minh.
Với lối viết dung dị và khúc chiết, tác phẩm Hành trình thám hiểm Đông Dương có thể ví như khối sa bàn chi tiết mô phỏng toàn cảnh lưu vực sông Mekong, vùng nội địa Đông Dương và Nam Trung Hoa vào nửa sau thế kỷ XIX. Không chỉ giới hạn trong mảng khảo cứu địa lý, tác phẩm còn tóm bắt những trải nghiệm sống động của đoàn thám hiểm về đời sống văn hóa của các cộng đồng dân cư trong lưu vực sông Mekong, từ những hỉ nộ ái ố trong đời sống sinh hoạt thường ngày đến các lễ hội dân gian bản địa, những tệ đoan của người bản xứ. Không quá khi nói rằng, Hành trình thám hiểm Đông Dương xứng đáng là một công trình khảo cứu đồ sộ, tóm lược toàn bộ thành quả mà phù sa sông Mekong kiến tạo nên suốt nhiều thế kỷ, bao quát nhiều lĩnh vực như lịch sử, địa lý, địa chất, thiên văn, thủy đạo, nhân chủng, dân tộc, chính trị, tôn giáo, văn minh...
Ấn bản Hành trình thám hiểm Đông Dương do Đông A phát hành được thực hiện theo nội dung đăng trên tạp chí Le Tour du Monde, ngoài ra còn tham khảo ấn bản 1885 do Léon Garnier thực hiện, với 309 bức hình khắc kèm thêm phụ bản ảnh. Cuối sách, Đông A thực hiện phần chỉ mục dựa theo bản in năm 1873, có bổ sung thêm một số mục từ có liên hệ đến Việt Nam, nhằm giúp bạn đọc thuận tiện trong việc tra cứu. Một số mục từ sẽ được ghi kèm tên phiên âm Hán-Việt hoặc tên thông dụng hiện nay, bên cạnh tên theo bản tiếng Pháp. Chúng tôi hy vọng quý độc giả sẽ hòa mình vào chuyến viễn du trên dòng sông Mekong huyền bí thông qua cuốn sách đang cầm trên tay.
Sách tặng kèm bản đồ toàn cảnh Đông Dương, theo kết quả khảo sát của đoàn thám hiểm Pháp, được lập bởi Francis Garnier, phát hành năm 1873, kích thước 40 x 63cm.
Xin trân trọng giới thiệu!
Ngô Thị Nhung
 
 
- Tác giả: Trần Minh Nhựt
- Nxb: Dân Trí
- Năm xb: 2022
- Số trang: 261
- Khổ: 20.5 x 27.5 cm
- Bìa: mềm
Nghệ thuật minh họa áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX của tác giả Trần Minh Nhựt là công trình nghiên cứu nghệ thuật với trọng tâm là khảo cứu bộ tác phẩm nghệ thuật công phu Grande Tenue de la Cour d’Annam (tạm dịch Đại Lễ phục triều đình An Nam) của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân, nhằm giải mã ngôn ngữ tạo hình nghệ thuật đặc trưng, hay sự tác động của nghệ thuật phương Tây trong giai đoạn giao thoa văn hóa Đông – Tây đầu thế kỷ XX. Qua đó, tôn vinh tài năng vẽ tranh điêu luyện của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân; củng cố và đánh giá những giá trị nghệ thuật của bộ tranh khi soi chiếu đến trang phục triều Nguyễn, đồng thời đề cao những đóng góp của họa sĩ cho nền mỹ thuật nước nhà.
Bộ tranh Grande Tenue de la Cour d’Annam do họa sĩ Nguyễn Văn Nhân vẽ vào tháng 12 năm 1902, dưới triều vua Thành Thái, gồm 54 bức vẽ minh họa bằng màu nước trên giấy khổ 23,1×31,8cm đóng thành một cuốn album, hiện đang thuộc quyền sở hữu của National Gallery Singapore. Sau hơn 120 năm ra đời và lưu lạc, bộ tranh quý minh họa trang phục cung đình Huế đầu thế kỷ XX cũng đã được in ấn đẹp mắt và trang trọng theo đúng nguyên bản từ ảnh chụp kỹ thuật số sắc nét của National Gallery Singapore, trong công trình nghiên cứu của tác giả Trần Minh Nhựt.
Trong công trình này, bằng kinh nghiệm và chuyên môn của mình, tác giả Trần Minh Nhựt – Thạc sĩ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử Mỹ thuật đã dành một dung lượng tương đối để tập trung phân tích mỹ thuật học (đường nét, mảng, hình, màu sắc, nhịp điệu) của ngôn ngữ đồ họa trong tạo hình minh họa áo mũ, cũng như diễn giải kỹ càng về nghệ thuật minh họa và cuộc gặp gỡ phong cách tạo hình phương Tây ở khía cạnh khoa học màu sắc và ánh sáng, và tỷ lệ nhân thể, để giúp độc giả hiểu rõ hơn các giá trị (mỹ thuật, lịch sử, văn hóa – xã hội) của bộ tranh Grande Tenue de la Cour d’Annam và phần nào cho thấy rõ sự tài hoa, sự điệu nghệ cùng kỹ thuật vẽ tranh vô cùng ấn tượng của họa sĩ.
Tác giả cũng dành một phần chia sẻ hành trình đi tìm lời giải về thân thế của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân; đồng thời tái hiện thành công hoàn cảnh ra đời bộ tranh, hành trình lưu lạc, quá trình anh tiếp cận bộ tranh quý giá Grande Tenue de la Cour d’Annam hiện đang được lưu giữ ở Singapore để độc giả hiểu hơn về thân thế – sự nghiệp và vị thế của họa sĩ.
Như lời chia sẻ của tác giả: “Cuộc đời và sự nghiệp hội họa của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân còn rất nhiều điều bí ẩn cần khám phá. Tuy ông không được tôn vinh trên mặt giấy như các nghệ sĩ cùng thời, nhưng trên thực tế, ông đã có đóng góp vô cùng ý nghĩa cho nghệ thuật minh họa Việt Nam nói chung và mỹ thuật Huế nói riêng. Đứng trước thành tựu còn hạn chế về tranh minh họa thời cận – hiện đại, tác phẩm của ông trở thành một mảnh ghép quan trọng mới cho dòng nghệ thuật minh họa Việt Nam đã từng một thời rực rỡ. Phía sau bộ tranh ấy là cả một nền văn hóa áo mũ tuyệt vời.”
Xin trân trọng giới thiệu!
Ngô Thị Nhung
             VIỆN HÀN LÂM                          KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM    

VIỆN KHẢO CỔ HỌC

   

Khảo cổ học

MỤC LỤC  

Trang

6 số một năm - 6/2023 (246)

 

 
TỔNG BIÊN TẬP
Bùi Văn Liêm
 
 
 
 
 
 
 
 
BAN BIÊN TẬP
Nguyễn Gia Đối
Nguyễn Ngọc Quý
Thái Thị Ngọc Hân
Thân Thị Hằng
 
TRÌNH BÀY BÌA
Thân Thị Hằng
 
TÒA SOẠN
Số 61 Phan Chu Trinh, Hà Nội
Tel: 04. 39330732,  Fax: 04. 39331607
Email: tapchikhaoco@gmail.com
LÊ HẢI ĐĂNG, NGUYỄN THỊ THÚY, NGUYỄN ANH TUẤN, LƯU VĂN PHÚ VÀ NGUYỄN THỊ THANH DỊU
Tình hình nghiên cứu hệ thống di tích khảo cổ học tiền sử Điện Biên
3
NGUYỄN THƠ ĐÌNH, TRƯƠNG HỮU NGHĨA
Kết quả khai quật di tích Gò Giồng Trôm (An Giang) năm 2018
16
NGUYỄN QUANG MIÊN
Môi trường trầm tích di chỉ Giồng Trôm qua tư liệu vi hình thái đất
28
NGUYỄN KHÁNH TRUNG KIÊN, HSIAO-CHUN HUNG, WEIWEI WANG
Phát hiện mới về gia vị ngoại nhập tại khu di tích Óc Eo - Ba Thê (An Giang) qua nghiên cứu vi tư liệu
40
NGUYỄN QUỐC MẠNH
Loại hình chai gốm thời Tiền - Sơ sử ở Nam Bộ
49
NGUYỄN THỊ TÚ ANH, NGUYỄN HOÀNG BÁCH LINH, TRẦN KỲ PHƯƠNG, HOÀNG ANH TUẤN VÀ PHẠM NGỌC UYÊN
Hình tượng bò Nandin trên nhẫn hợp kim vàng trong văn hóa Óc Eo
60
NGUYỄN HỮU MẠNH, HOÀNG TUẤN ANH
Vùng đất địa linh trong lịch sử Champa: Đền tháp Linh Thái (Thừa Thiên Huế)
70
LÊ CẢNH LAM, NGUYỄN QUANG MIÊN, LÊ HẢI ĐĂNG, TRỊNH SINH VÀ ĐÀO PHI LONG
Xây dựng hệ thống niên đại của hợp kim trường hợp nghiên cứu tiền đồng chính triều  thời Lê sơ - Mạc - Lê Trung Hưng (1428 - 1789)
82
 
Vĩnh biệt Nhà Khảo cổ học Đào Quý Cảnh
94
 
Vĩnh biệt nhà Khảo cổ học TS. Nguyễn Văn Long
96
 
*Mục lục Tạp chí Khảo cổ học năm 2023
97
Thực hiện theo giấy phép hoạt động tạp chí in số 366/GP-BTTTT ngày 29/9/2023 của Bộ Thông tin và Truyền thông. Viện Khảo cổ học xin trân trọng Thông báo quyết định số 217 về việc thành lập Tạp chí Khảo cổ học trực thuộc Viện Khảo cổ học. 

Chi tiết xin xem file đính kèm 

Trang


61 Phan Chu Trinh, Hoàn Kiếm, Hà Nội

+8424 38255449
Copyright © 2016 by khaocohoc.gov.vn.
Thiết kế bởi VINNO
Tổng số lượt truy cập: 7555857
Số người đang online: 32