Hội thảo khoa học “Thông báo Khảo cổ học toàn quốc lần thứ 60 - năm 2025” sẽ được tổ chức vào ngày 13 - 14/11/2025 tại Thủ đô Hà Nội. Sự kiện có ý nghĩa khoa học và văn hóa đặc biệt, mang tầm quốc gia và quốc tế, giới thiệu những thành tựu mới nhất của khảo cổ học Việt Nam đến giới học thuật và công chúng trong nước, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.
Hội thảo Thông báo Khảo cổ học toàn quốc lần thứ 60 - năm 2025
Kỷ niệm 60 năm Hội thảo “Những phát hiện mới về Khảo cổ học” là dịp để tôn vinh những đóng góp to lớn của các thế hệ nhà khảo cổ học Việt Nam, đồng thời khơi dậy niềm tự hào và tinh thần đoàn kết, sáng tạo vì sự nghiệp khoa học và văn hóa của dân tộc. Viện Khảo cổ học Việt Nam trân trọng chào mừng và kính mời các nhà khoa học, đồng nghiệp, sinh viên, cùng công chúng yêu di sản tham dự Hội thảo Thông báo Khảo cổ học toàn quốc lần thứ 60 - năm 2025. Cùng nhau, chúng ta viết tiếp hành trình của Khảo cổ học Việt Nam - vì một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Những ngày giữa tháng 11, Bảo tàng Hà Nội dành một không gian đặc biệt để tôn vinh giá trị của Di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối qua trưng bày chuyên đề "Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối".
Di chỉ Vườn Chuối là điểm cư trú lâu dài của cộng đồng người Việt cổ trước khi bị chìm trong quên lãng và lần đầu được phát hiện vào năm 1969. Từ đó đến nay, di chỉ đã được khai quật 11 lần để phục vụ nghiên cứu, đặc biệt là những cuộc khai quật quy mô lớn trong những năm gần đây.
Trưng bày giới thiệu gần 1.000 tài liệu, hiện vật, tư liệu, hình ảnh và bản đồ họa mô phỏng đời sống cư dân cổ Vườn Chuối qua nhiều thời kỳ.
Những tư liệu gốc, cùng với hình ảnh, tư liệu liên quan được chia thành 5 phần: Hành trình khám phá; hội tụ và kết tinh các nền văn hóa; bảo vệ, phát huy giá trị di sản di chỉ Vườn Chuối; các nhà khoa học gắn với Vườn Chuối; góc trải nghiệm làm nhà khảo cổ học.
Trong đó, "Hành trình khám phá" kể lại quá trình suốt mấy chục năm, từ những phát hiện đầu tiên cách đây hơn nửa thế kỷ, đến những cuộc khai quật trên quy mô lớn gần đây.
Phần được nhiều người quan tâm nhất là trưng bày các hình ảnh, tư liệu mang tên "Hội tụ và kết kinh các nền văn hóa". Tại đây, công chúng được khám phá, tìm hiểu hàng loạt hiện vật gốc về đời sống cư dân Việt cổ tại Di chỉ Vườn Chuối, từ những công cụ lao động, vật dụng sinh hoạt thường ngày, cho đến vũ khí, đồ trang sức… bằng nhiều chất liệu khác nhau: Đồng, gốm, đá…
Những hiện vật được trưng bày giúp công chúng hiểu rõ giá trị của Di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối. Đó là một không gian cư trú (làng cổ) liên tục của người Việt cổ, bắt đầu từ cách đây gần 4.000 năm. Không gian này được sử dụng liên tục qua hàng ngàn năm tiếp theo, trải qua nhiều nhiều giai đoạn phát triển văn hóa, từ văn hóa Phùng Nguyên-Đồng Đậu-Gò Mun đến Đông Sơn và Hậu Đông Sơn. Hiếm có di chỉ nào có tính liên tục qua thời gian dài, qua nhiều nền văn hóa như vậy trên đất nước ta.
Việc trưng bày ứng dụng công nghệ 3D, 3D mapping và phim ngắn tái hiện đời sống cư dân Việt cổ tại Di chỉ Vườn Chuối giúp công chúng trải nghiệm trực quan, sinh động hơn về lịch sử Thăng Long từ buổi bình minh văn hóa Việt.
Một không gian khá thú vị được giới thiệu là "Góc trải nghiệm làm nhà khảo cổ học". Không gian này thu hút khá nhiều bạn trẻ đến khám phá, tìm hiểu.
Trong dịp này, Ban tổ chức cũng ra mắt ấn phẩm sách “Khám phá Vườn Chuối (Hà Nội) qua mùa khai quật năm 2024-2025”. Cuốn sách giới thiệu về hành trình khám phá di tích; giới thiệu những phát hiện và nhận thức mới từ kết quả khai quật nghiên cứu năm 2024-2025, khẳng định Vườn Chuối là nơi hội tụ và kết tinh giá trị văn hóa Việt cổ và sức sống từ Di sản khảo cổ Vườn Chuối trong cuộc sống đương đại.
Tiếp tục lan tỏa giá trị di sản
Năm 1969, Di tích khảo cổ học Vườn Chuối lần đầu được phát hiện. Ngay từ buổi đầu đó, dù mới một phần nhỏ giá trị phát lộ và nghiên cứu, các nhà khoa học đã nhận ra giá trị đặc biệt của di chỉ này.
Tiếp sau đó, nhiều cuộc khai quật được tiến hành, song Di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối chưa được quan tâm triển khai các biện pháp bảo vệ phù hợp và luôn đứng trước nguy cơ bị xâm hại.
Từ năm 2018, nhiều nhà khoa học đề xuất sớm làm hồ sơ đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Di chỉ Vườn Chuối là Di tích quốc gia.
Dù chưa được công nhận, nhưng thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều hoạt động nghiên cứu. Đặc biệt, cuộc khai quật khu vực phía tây khu di chỉ từ tháng 3/2024 đến tháng 3/2025 trên diện tích 6.000m² đã làm xuất lộ cơ bản không gian phân bố, những dấu tích quan trọng liên quan khu vực cư trú, dấu tích sinh hoạt hằng ngày, các công xưởng chế tác đồ đá, đồ gỗ, nơi chôn cất người chết và nhiều di vật tiêu biểu của giai đoạn văn hóa tiền Đông Sơn-Đông Sơn.
Giám đốc Bảo tàng Hà Nội Nguyễn Tiến Đà cho biết: “Những tư liệu từ cuộc khai quật năm 2024 và đợt chỉnh lý khoa học năm 2025 tiếp tục bổ sung nguồn sử liệu, khẳng định giá trị lịch sử-văn hóa đặc biệt quan trọng của Di tích Vườn Chuối trong thời đại kim khí ở miền bắc Việt Nam”.
Sau khi khai quật ở quy mô lớn, các nhà khoa học đã tiến hành chỉnh lý, nghiên cứu và nhiều vấn đề tiếp tục được làm sáng tỏ. Kết quả nghiên cứu, chỉnh lý cho thấy, không chỉ là nơi phát hiện khối lượng di vật khảo cổ lớn, mà Vườn Chuối từng là nơi cư trú của một làng Việt cổ có tổ chức xã hội rõ ràng với sự phân công lao động, hệ thống nhà ở, hào nước và khu vực sản xuất-sinh hoạt phân bố hợp lý.
Các chuyên gia cũng phát hiện dấu tích tục nhổ răng cửa ở người trưởng thành phổ biến trong giai đoạn văn hóa Phùng Nguyên muộn, cách nay khoảng 3.500 năm hay nghề chế tác đồ ngọc, đồ gỗ, đồ gốm và đúc đồng đã đạt đến trình độ chuyên môn hóa cao.
Các phát hiện này khẳng định vai trò của cư dân Vườn Chuối trong tiến trình chiếm lĩnh và làm chủ vùng châu thổ sông Hồng, đặt nền tảng cho sự hình thành Nhà nước sơ khai của người Việt cổ.
Với giá trị lịch sử văn hóa độc đáo kể trên, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 3134/QĐ-UBND ngày 23/6/2025 công nhận Di tích khảo cổ học Vườn Chuối là Di tích cấp thành phố.
Như vậy, sau một hành trình dài đầy gian nan, Di tích khảo cổ học Vườn Chuối đã được bảo vệ một cách chính danh.
Hiện thành phố Hà Nội đã đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Di tích khảo cổ học Vườn Chuối là Di tích cấp quốc gia để xứng tầm giá trị và có các giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị tương xứng. Thậm chí, nhiều nhà khoa học cho rằng có thể hướng tới triển khai Công viên khảo cổ tại di tích quan trọng, độc đáo này.
Các sưu tập hiện vật được lựa chọn theo loại hình, chất liệu, kết hợp với việc dàn dựng không gian tái hiện hiện trường khai quật nhằm phục vụ nhu cầu tham quan, nghiên cứu khoa học, tìm hiểu về lịch sử văn hóa của người dân Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung, từ đó nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền và giáo dục di sản cho đông đảo công chúng. Đặc biệt, Ban tổ chức sẽ sử dụng một số thiết bị, công nghệ trình chiếu mới thể hiện nội dung trưng bày nhằm tăng sức lôi cuốn người xem.
Tin bài: Đoàn KCH Vườn Chuối tổng hợp
Căn cứ Báo cáo quyết toán ngân sách năm 2023 của Viện Khảo cổ học và Biên bản xét duyệt quyết toán ngân sách ngày 17/4/2025 giữa Viện Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam và Viện Khảo cổ học;
Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam về thông báo xét duyệt quyết toán ngân sách năm 2024 của Viện Khảo cổ học; Mã chương: 045
Chi tiết xem các file đính kèm
Các đại biểu tham dự Hội thảo tại khu di tích Đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh, Long Biên, Hà Nội (Ảnh: Ngô Cường)
Các đại biểu tham dự Hội thảo tại khu di tích Đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh, Long Biên, Hà Nội (Ảnh: Ngô Cường)
Các đại biểu tham dự Hội thảo tại khu di tích Đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh, Long Biên, Hà Nội (Ảnh: Ngô Cường)
Các đại biểu tham dự Hội thảo tại khu di tích Đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh, Long Biên, Hà Nội (Ảnh: Ngô Cường)
Khai quật, thăm dò khu vực nhà mẫu chùa Cự Linh, Long Biên, Hà Nội (Ảnh: Đoàn khai quật Viện KCH)
Khai quật, thăm dò khu vực nhà mẫu chùa Cự Linh, Long Biên, Hà Nội (Ảnh: Đoàn khai quật Viện KCH)
Móng kiến trúc thời Lê sơ nằm trên lớp ngói thời Trần (Ảnh: Đoàn khai quật Viện KCH)
Các giai đoạn kiến trúc nằm dưới móng đền Trấn Vũ, Long Biên, Hà Nội (Ảnh: Ngô Cường)
Kết quả khai quật làm xuất lộ nhiều di tích kiến trúc quý báu chứng minh đền Trấn Vũ – chùa Cự Linh được xây dựng từ sớm, trải qua một quá trình hình thành và phát triển từ thời Trần, Lê Sơ, Lê Trung hưng, thời Nguyễn, đồng thời làm sáng tỏ thêm nhiều giá trị lịch sử, văn hóa của quần thể di tích tôn giáo – tín ngưỡng này gắn bó chặt chẽ với không gian văn hóa ở bờ bắc Sông Hồng, đồng thời cung cấp những tư liệu vật chất phục vụ công tác trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị di sản văn hóa của địa phương.
Ngày 13 và sáng ngày 14 tháng 8 năm 2025, tại trụ sở số 1 Liễu Giai, Phường Ngọc Hà, thành phố Hà Nội, Đảng bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã tiến hành Đại hội Đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Tham dự Đại hội, có đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đại diện của Đảng ủy Chính phủ, một số bộ, ban ngành Trung ương. Về phía Đảng ủy Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) có đồng chí Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí trong Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm cùng sự tham dự của 149 đảng viên đại diện cho 810 đảng viên trong toàn Đảng bộ Viện Hàn lâm.
Đại hội Đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030 là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, nhằm đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ thực hiện nhiệm vụ chính trị nhiệm kỳ 2020 - 2025, là dịp để Đảng bộ Viện xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trong nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, với sự nỗ lực và quyết tâm cao, Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH đã từng bước vượt qua nhiều khó khăn, khắc phục các khuyết điểm, đạt được nhiều kết quả. Phương thức lãnh đạo và hoạt động của tổ chức Đảng được đổi mới. Việc thực hiện nhiệm vụ chính trị đạt nhiều kết quả nổi bật, nhất là trong nghiên cứu khoa học, tư vấn chính sách. Chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học tăng mạnh. Đó là minh chứng cho tinh thần lao động sáng tạo, sự cống hiến của các thế hệ nhà khoa học, cán bộ, đảng viên của Viện, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển đất nước.
Thay mặt Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng ghi nhận nỗ lực và biểu dương những kết quả đạt được của Đảng ủy Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam trong nhiệm kỳ vừa qua. Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam có vị trí rất quan trọng, là tổ chức nghiên cứu khoa học xã hội cơ bản hàng đầu của quốc gia; cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng và Nhà nước nhằm hoạch định đường lối, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Để tiếp tục phát huy vai trò và sứ mệnh quan trọng của Viện, Phó Thủ tướng đề nghị trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ Viện Hàn lâm tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm như sau:
Thứ nhất, từng cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên phải nêu cao tinh thần đoàn kết, nhận thức sâu sắc, đầy đủ về vị trí, vai trò của công tác xây dựng đảng và hệ thống chính trị gắn với nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ chuyên môn của Viện và từng đơn vị. Đồng thời, phát huy vai trò hạt nhân lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng nhằm xây dựng cơ quan, đơn vị, đoàn kết, vững mạnh cả về tư tưởng, chính trị, tổ chức, kiểm tra và dân vận, xem đây là nhiệm vụ then chốt, bảo đảm cho thắng lợi của sự nghiệp đổi mới. Cùng với đó là thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình, diễn biến tư tưởng của đội ngũ cán bộ, đảng viên, người lao động để có biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả những vấn đề nảy sinh; Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phòng chống tham nhũng, tiêu cực đối với các tổ chức Đảng và đảng viên, xem đây là nhiệm vụ thường xuyên, trọng yếu; tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, bảo đảm sự đồng thuận, kỷ cương và giữ vững kỷ luật trong Đảng, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam.
Thứ hai, tiếp tục tập trung năng lực nghiên cứu khoa học xã hội phục vụ các chủ trương, chính sách lớn và mục tiêu phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong đó, đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định đường lối, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế -xã hội theo định hướng XHCN. Phó Thủ tướng nhấn mạnh và cho rằng cần ưu tiên các lĩnh vực nghiên cứu có tính đột phá, nâng cao năng lực tư vấn chính sách và dự báo chiến lược để gắn kết chặt chẽ hơn nữa nghiên cứu với nhu cầu thực tiễn của xã hội. Bên cạnh đó, tập trung hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, mũi nhọn (think tank) có tầm cỡ khu vực và thế giới trên cơ sở tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy tổ chức theo hướng hiệu lực, hiệu quả.
Thứ ba, chú trọng công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ khoa học đầu ngành, các nhà khoa học trẻ tài năng; tạo cơ chế, chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài, đặc biệt là các nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài; xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, năng động, khuyến khích Đổi mới sáng tạo.
Thứ tư, thúc đẩy chuyển đổi số và hợp tác quốc tế; chủ động tham gia vào mạng lưới nghiên cứu quốc tế, các chương trình khoa học xã hội lớn của thế giới. Tăng cường hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học hàng đầu thế giới, đặc biệt là thông qua các chương trình trao đổi nghiên cứu sinh và triển khai các công trình nghiên cứu chung; phát huy vai trò là cầu nối giữa nền khoa học xã hội trong nước và cộng đồng nghiên cứu quốc tế.
Thứ năm, tích cực tham gia đóng góp ý kiến vào văn kiện Đại hội XIV của Đảng, tham gia ý kiến vào các văn kiện và bầu đoàn đại biểu tham dự Đại hội Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất.
Sau 2 ngày làm việc, Đại hội đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra. Đại hội sẽ tiếp thu đầy đủ các chỉ đạo toàn diện sâu sát của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, trên cơ sở đó thống nhất phương hướng, mục tiêu và giải pháp trọng tâm cho nhiệm kỳ mới.
Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam nhiệm kỳ 2025 - 2030 gồm 21 đồng chí. Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030 đã bầu Ban Thường vụ gồm 07 đồng chí. Đồng chí Phan Chí Hiếu tiếp tục được các đại biểu tín nhiệm, tái đắc cử chức vụ Bí thư Đảng ủy Viện Hàn lâm. Ban Chấp hành cũng bầu Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Viện Hàn lâm gồm 05 đồng chí, trong đó đồng chí Đỗ Xuân Lân được bầu giữ chức Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra. Đại hội đã bầu Đoàn đại biểu đi dự Đại hội Đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất, gồm 06 đồng chí Đại biểu chính thức và 03 đồng chí Đại biểu dự khuyết.
Đại hội diễn ra trong bối cảnh đặc biệt có ý nghĩa trong khi đất nước đang tiến hành cuộc cải cách về tổ chức bộ máy và hành chính, hướng về Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đảng bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030 với tinh thần “Đoàn kết, kỷ cương, trách nhiệm, sáng tạo, bứt phá”, sẵn sàng thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội đã đề ra, góp phần xây dựng Viện Hàn lâm ngày càng phát triển, vững mạnh, đóng góp vào sự nghiệp phát triển đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Quang cảnh Đại hội Đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030
(Ảnh tư liệu Văn phòng Đảng ủy).
Thông qua Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030
(Ảnh: Ngô Văn Cường).
(Ngô Văn Cường - Chi bộ Viện Khảo cổ học)
Những ngày tháng Tám cách đây 80 năm, vào năm 1945, cả dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cùng nhau vùng lên tiến hành Tổng khởi nghĩa thắng lợi, giành chính quyền trong cả nước. Ngày 2 tháng 9 năm 1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, long trọng tuyên bố trước Nhân dân Việt Nam và thế giới sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.
1. SỰ CHUẨN BỊ LÂU DÀI
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là kết quả của quá trình chuẩn bị lâu dài của Đảng, thể hiện sự sáng tạo vận dụng Chủ nghĩa Mác - Lênin vào tình hình cụ thể của nước Việt Nam. Trải qua sự vận động cách mạng với nhiều khó khăn, thử thách và sự hi sinh của nhiều chiến sĩ cách mạng, kết quả Cách mạng Tháng Tám đã thành công. Trong quá trình lịch sử đó, việc xác định đối tượng của cách mạng có vai trò quan trọng. Nếu như trong cao trào 1930 - 1931, Luận cương chính trị tháng 10 năm 1930 của Đảng chủ trương phải tiến hành song song 2 nhiệm vụ chiến lược là chống đế quốc và chống phong kiến, thì qua quá trình đấu tranh cách mạng, đặc biệt, từ Hội nghị trung ương 6 (tháng 11 năm 1939) đến Hội nghị trung ương 8 (tháng 5 năm 1941), Đảng đã nêu cao nhiệm vụ giải phóng dân tộc, đặt nhiệm vụ chống đế quốc lên hàng đầu của cách mạng Đông Dương.
Ở mỗi giai đoạn cách mạng, Đảng ta đều chủ trương thành lập Mặt trận để đoàn kết, tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân đấu tranh, phù hợp với tình thế cách mạng. Từ Mặt trận đầu tiên là Hội phản đế đồng minh trong cao trào 1930 - 1931 đến Mặt trận dân chủ Đông Dương (tháng 6 năm 1938) trong phong trào đấu tranh đòi quyền dân sinh, dân chủ, rồi thành lập Mặt trận thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương (tháng 11 năm 1939) là quá trình sáng tạo của Đảng, đặc biệt tháng 5 năm 1941 thành lập Mặt trận Việt Minh để tập hợp các giai cấp, đảng phái, dân tộc, tôn giáo.. để đấu tranh chung dưới một ngọn cờ thống nhất nhằm mục tiêu giải phóng dân tộc. Đó là một sự chuẩn bị chu đáo và thành công của Đảng ta về xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, tập hợp lực lượng cách mạng.
Để giành được chính quyền cách mạng, Đảng luôn có chủ trương xây dựng lực lượng vũ trang, xây dựng căn cứ cách mạng. Đảng ta đã lãnh đạo từng bước xây dựng các đội du kích, tiền thân của lực lượng vũ trang như đội du kích Bắc Sơn, Ba Tơ, đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân…
Bên cạnh đó, Đảng ta cũng luôn nhấn mạnh việc chuẩn bị căn cứ cách mạng làm nơi bảo toàn cơ quan lãnh đạo, xây dựng, tập hợp và huấn luyện lực lượng cách mạng. Kể từ năm 1938, Đảng đã đề ra chủ trương xây dựng các Khu an toàn I, khu An toàn II. Đặc biệt là Khu an toàn Việt Bắc đã được thành lập gồm các tỉnh: Cao - Bắc - Lạng - Hà - Tuyên - Thái đóng vai trò là căn cứ địa quan trọng của tổng khởi nghĩa.
Sau khi Chiến tranh thế giới lần thứ hai bùng nổ (ngày 1 tháng 9 năm 1939), thực dân Pháp thẳng tay đàn áp phong trào cách mạng Đông Dương. Đảng nhanh chóng rút vào hoạt động bí mật, giữ vững liên hệ với quần chúng, chuyển hướng chỉ đạo chiến lược, trong đó nhấn mạnh vấn đề giải phóng dân tộc. Hội nghị Trung ương Đảng (ngày 6 tháng 11 năm 1939) do Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ chủ trì đã đề ra mục tiêu đánh đổ đế quốc, giành độc lập dân tộc.
Ngày 23 tháng 9 năm 1940, phát xít Nhật chiếm Lạng Sơn, ném bom Hải Phòng và đổ bộ lên Đồ Sơn. Ngày 27 tháng 9 năm 1940, Nhân dân Bắc Sơn (Lạng Sơn) đã khởi nghĩa. Đó là cuộc khởi nghĩa mở đầu phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Dương. Hội nghị lần thứ 7 của Trung ương Đảng (tháng 11 năm 1940) tiếp tục chủ trương giải phóng dân tộc, duy trì lực lượng vũ trang Bắc Sơn, xây dựng căn cứ địa cách mạng. Hội nghị quyết định đình chỉ cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ vì điều kiện chưa chín muồi, nhưng vì lệnh đình chỉ tới chậm, khởi nghĩa Nam Kỳ vẫn nổ ra vào ngày 23 tháng 11 năm 1940 và bị địch đàn áp đẫm máu. Ngày 13 tháng 1 năm 1941, binh lính đồn chợ Rạng (Đô Lương - Nghệ An) cũng nổi dậy, nhưng nhanh chóng thất bại. Các cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn và binh biến Đô Lương báo hiệu cuộc khởi nghĩa toàn quốc, là bước đầu của thời kỳ đấu tranh vũ trang cách mạng ở nước ta.
Ngày 28 tháng 1 năm 1941, sau 30 năm hoạt động ở nước ngoài, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trở về nước cùng Trung ương Đảng trực tiếp lãnh đạo cách mạng. Từ ngày 10 đến ngày 19 tháng 5 năm 1941, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp ở Pắc Bó (Cao Bằng) do Nguyễn Ái Quốc chủ trì. Sau khi phân tích tình hình thế giới và trong nước, Hội nghị quyết định giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc, thành lập Mặt trận Việt Minh để tập hợp và tổ chức lực lượng quần chúng ở Việt Nam (ở Lào và Campuchia có mặt trận riêng). Hội nghị chủ trương đẩy mạnh xây dựng lực lượng vũ trang, căn cứ địa cách mạng, chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang, coi đó là nhiệm vụ trung tâm, tiến hành khởi nghĩa từng phần, tiến tới Tổng khởi nghĩa. Chú trọng công tác xây dựng Đảng, bầu Ban Chấp hành Trung ương mới, Hội nghị đã bầu đồng chí Trường Chinh làm Tổng Bí thư. Tháng 8 năm 1943, căn cứ địa Bắc Sơn - Vũ Nhai và căn cứ địa Cao Bằng được nối liền và sau đó phát triển thành Khu giải phóng Việt Bắc. Từ căn cứ địa Bắc Sơn - Vũ Nhai, Cứu quốc quân đẩy mạnh hoạt động sang Thái Nguyên, Tuyên Quang. Năm 1943, phong trào đấu tranh cách mạng ở đô thị cũng được đẩy mạnh.
Tháng 5 năm 1944, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị Sửa soạn khởi nghĩa. Tháng 8 năm 1944, Đảng kêu gọi toàn dân Sắm vũ khí đuổi thù chung. Ngày 22 tháng 12 năm 1944, đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được thành lập ở Cao Bằng, do đồng chí Võ Nguyên Giáp phụ trách.
II. DIỄN BIẾN VÀ KẾT QUẢ
Cách mạng Tháng Tám diễn ra từng phần tiến tới Tổng khởi nghĩa. Ngày 9 tháng 3 năm 1945, phát xít Nhật đã nổ súng đảo chính lật đổ chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương. Kẻ thù của cách mạng nước ta lúc này là phát xít Nhật. Ngày 12 tháng 3 năm 1945, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra Chỉ thị Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta, phát động phong trào kháng Nhật, cứu nước. Phong trào phá kho thóc của Nhật, cứu đói không chỉ có ý nghĩa kinh tế mà còn mang nội dung chính trị. Uy thế của Mặt trận Việt Minh ngày càng cao. Ngày 12 tháng 3 năm 1945, Mặt trận Việt Minh đã lãnh đạo quần chúng nổi dậy ở Xuân Biểu, Hiệp Hòa (Bắc Giang), sau đó ở Tiên Du (Bắc Ninh), Bần Yên Nhân (Hưng Yên). Ở Quảng Ngãi nổ ra cuộc khởi nghĩa Ba Tơ. Ở Việt Bắc, Giải phóng quân và Cứu quốc quân đẩy mạnh chiến tranh du kích, mở rộng căn cứ địa. Ngày 16 tháng 4 năm 1945, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị vể tổ chức Ủy ban dân tộc giải phóng các cấp. Ngày 15 tháng 5 năm 1945, Giải phóng quân và Cứu quốc quân thống nhất thành Việt Nam giải phóng quân. Ngày 4 tháng 6 năm 1945, Khu giải phóng Việt Bắc ra đời.
Ngày 8 tháng 5 năm 1945, chiến thắng của Liên Xô đã buộc phát xít Đức đầu hàng Đồng Minh. Ở châu Á, ngày 14 tháng 8 năm 1945, phát xít Nhật cũng đầu hàng. Ngày 13 tháng 8 năm 1945, Hội nghị Đảng toàn quốc họp tại Tân Trào (Tuyên Quang) quyết định thành lập Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc. Ngày 16 tháng 8, Đại hội quốc dân họp, thành lập Ủy ban giải phóng dân tộc Việt Nam do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Căn cứ vào chỉ thị của Đảng, từ ngày 14 tháng 8 nhiều địa phương đã chủ động khởi nghĩa giành chính quyền. Ngày 19 tháng 8 khởi nghĩa ở Hà Nội, ngày 23 tháng 8 ở Huế, ngày 25 tháng 8 ở Sài Gòn. Từ ngày 14 tháng 8 đến ngày 28 tháng 8 cuộc tổng khởi nghĩa của Nhân dân ta đã thắng lợi hoàn toàn, lật đổ chế độ thuộc địa và phong kiến. Ngày 2 tháng 9 năm 1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
III. Ý NGHĨA LỊCH SỬ, NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam, là điển hình của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Cuộc cách mạng đã đánh đổ chế độ thuộc địa của thực dân Pháp và phát xít Nhật áp đặt trên đất nước ta kéo dài hơn 80 năm phát huy truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm của dân tộc, đánh đổ chế độ phong kiến hàng ngàn năm. Nước ta từ một nước thuộc địa trở thành một nước độc lập. Nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người chủ đất nước. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi đã mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Cách mạng Tháng Tám đã đánh dấu sự sụp đổ đầu tiên của chủ nghĩa thực dân cũ trên thế giới, là thắng lợi đầu tiên của phong trào giải phóng dân tộc ở một nước thuộc địa, cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước thuộc địa trên thế giới. Cách mạng Tháng Tám đã đánh dấu sự thắng lợi của đường lối cách mạng và vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương đối với cách mạng Việt Nam. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là thắng lợi của đường lối chiến lược và chỉ đạo chiến lược cách mạng dân tộc dân chủ Nhân dân đúng đắn của Đảng trải qua 15 năm đấu tranh khắc phục sự khác nhau trong nhận thức. Đó là kết quả của 15 năm xây dựng lực lượng và chờ đợi chớp lấy thời cơ khởi nghĩa của Đảng trải qua ba cao trào cách mạng. Đó là kết quả của phương pháp bạo lực cách mạng kết hợp chặt chẽ với đấu tranh chính trị, đấu tranh vũ trang và kết hợp chặt chẽ đấu tranh nông thôn với đấu tranh thành thị và đấu tranh linh hoạt.
Cách mạng Tháng Tám để lại những bài học kinh nghiệm lịch sử quý báu, có giá trị lâu dài cho các chặng đường cách mạng Việt Nam, đó là: Đảng ta đã đứng vững trên lập trường của giai cấp công nhân để giải quyết đúng đắn mối quan hệ hai nhiệm vụ chống đế quốc và phong kiến trên cơ sở giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Trong 15 năm lãnh đạo cách mạng, Đảng đã triệt để lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ của kẻ thù và tập trung ngọn lửa đấu tranh với kẻ thù trước mắt. Xây dựng Mặt trận Dân tộc thống nhất rộng rãi dựa trên nền tảng khối liên minh công - nông vững chắc. Xây dựng lực lượng cách mạng, tích cực chớp lấy thời cơ, dũng cảm phát động toàn dân khởi nghĩa giành chính quyền.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và sự ra đời của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, là một trong những trang hào hùng nhất, mốc son chói lọi nhất trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Chế độ phong kiến đã bị xóa bỏ vĩnh viễn; ách đô hộ thực dân tàn bạo tồn tại hơn 80 năm cũng bị sụp đổ hoàn toàn. Dân tộc ta bước vào kỷ nguyên phát triển rực rỡ nhất trong lịch sử của mình - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Với ý nghĩa và tầm vóc như vậy, sự kiện lịch sử trong đại đó đã cổ vũ toàn thể Nhân dân Việt Nam và phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc của các dân tộc thuộc địa cũng như phong trào đấu tranh vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới./.
Quang cảnh mít tinh do Mặt trận Việt Minh tổ chức ở Nhà hát lớn Hà Nội ngày 19 tháng 8 năm 1945
(Ảnh: Tư liệu).
Lễ đài Tuyên ngôn Độc lập ở Quảng trường Ba Đình ngày 2 tháng 9 năm 1945
(Ảnh: Nguyễn Bá Khoản).
(TS. Ngô Văn Cường- Viện Khảo cổ học)
Theo yêu cầu của Đề án nhân sự Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030, Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030 phải là một tập thể trong sạch, vững mạnh, đoàn kết, thống nhất về ý chí và hành động. Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm bao gồm các đồng chí tiêu biểu về bản lĩnh chính trị, trí tuệ, phẩm chất, đạo đức, lối sống, năng lực, uy tín; trong sạch, vững mạnh;…
Quy trình bầu nhân sự vào Ban chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030 bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, cấp ủy các cấp và đề cao vai trò, trách nhiệm của tập thể lãnh đạo và người đứng đầu theo quy định. Bảo đảm sự kế thừa đổi mới phát triển liên tục của đội ngũ cán bộ; đề cao, coi trọng chất lượng đảng viên, có số lượng và cơ cấu hợp lý để bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện các mặt công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ và lãnh đạo bảo đảm thực hiện nhiệm vụ chính trị trong Đảng của Viện Hàn lâm.
Việc giới thiệu, lựa chọn nhân sự phải căn cứ vào tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định của Trung ương, của Đảng ủy Chính phủ và của Đảng ủy Viện Hàn lâm, dựa trên nguồn quy hoạch Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030; giữ vững nguyên tắc, quy chế, quy định, phát huy dân chủ, đề cao trách nhiệm cá nhân người đứng đầu cấp ủy trong việc giới thiệu, đánh giá, lựa chọn nhân sự tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Thường trực Đảng ủy Viện Hàn lâm nhiệm kỳ mới…
Sau thời gian làm việc nghiêm túc, khẩn trương, khách quan, Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành nhiệm kỳ mới. Tại Đại hội, đồng chí Nguyễn Mạnh Quân, Trưởng ban Ban Tài chính và Quản lý khoa học, Trưởng ban Kiểm phiếu đã công bố danh sách 21 đồng chí trúng cử vào Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm, nhiệm kỳ 2025-2030 bao gồm các đồng chí có tên sau:
- Đồng chí Nguyễn Tuấn Anh
- Đồng chí Nguyễn Thị Phương Châm
- Đồng chí Nguyễn Đình Chúc
- Đồng chí Vũ Hùng Cường
- Đồng chí Nguyễn Xuân Cường
- Đồng chí Nguyễn Tài Đông
- Đồng chí Phan Chí Hiếu
- Đồng chí Vũ Tuấn Hưng
- Đồng chí Đỗ Xuân Lân
- Đồng chí Nguyễn Đức Minh
- Đồng chí Nguyễn Văn Minh
- Đồng chí Phạm Thị Thúy Nga
- Đồng chí Đặng Xuân Thanh
- Đồng chí Nguyễn Chiến Thắng
- Đồng chí Nguyễn Duy Thụy
- Đồng chí Lê Nam Trung
- Đồng chí Nguyễn Xuân Trung
- Đồng chí Tạ Minh Tuấn
- Đồng chí Chu Văn Tuấn
- Đồng chí Nguyễn Song Tùng
- Đồng chí Võ Xuân Vinh
Thay mặt cho Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030, đồng chí Phan Chí Hiếu trân trọng cảm ơn Đại hội đã tín nhiệm bầu 21 đồng chí vào Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030 và cho rằng đây là niềm vinh dự song cũng là trách nhiệm mà Đại hội đã tin tưởng, tín nhiệm giao phó cho Ban chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030. Đồng chí khẳng định Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030 sẽ là tập thể gương mẫu, đoàn kết, thống nhất, vượt lên mọi khó khăn, phát huy tinh thần trách nhiệm cao trong mọi lĩnh vực công tác; quyết tâm cùng toàn thể đội ngũ đảng viên, viên chức và người lao động Viện Hàn lâm hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm lần thứ XX nhiệm kỳ 2025-2030.
Tác Giả: Phạm Vĩnh Hà, ảnh: Nguyễn Minh Hồng - Vũ Hòa
Nguồn: https://vass.gov.vn/tin-tuc/tin-tuc/cong-bo-ket-qua-bau-cu-ban-chap-hanh-dang-bo-vien--d14-t9627.html
Đại hội vinh dự và tự hào được đón tiếp đồng chí Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Tổ trưởng Tổ Chỉ đạo số 7 Đảng ủy Chính phủ đến dự và chỉ đạo Đại hội; các đồng chí lãnh đạo, đại diện Lãnh đạo một số ban Đảng Trung ương; các Ban của Đảng ủy Chính phủ, Tổ Công tác số 07; một số Đảng bộ thuộc Đảng bộ Chính phủ.
Về phía Đảng bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) có đồng chí TS. Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm; các đồng chí Lãnh đạo Đảng ủy Viện Hàn lâm qua các thời kỳ: Đồng chí Nguyễn Quang Thuấn, nguyên Chủ tịch Viện Hàn lâm; Đồng chí Võ Khánh Vinh, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; đồng chí Phạm Văn Đức, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm…; Các đồng chí nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2020-2025; cùng sự góp mặt đông đủ các đồng chí Ban chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm đương nhiệm và 149 đại biểu chính thức đại diện cho 810 đảng viên đến từ 29 tổ chức, cơ sở Đảng trực thuộc Đảng bộ Viện Hàn lâm.
Phát biểu khai mạc, đồng chí Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm nhấn mạnh: Đại hội diễn ra trong không khí sôi nổi của cả nước hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9; chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Toàn thể đảng viên, viên chức, người lao động Viện Hàn lâm đang ra sức thi đua lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn của dân tộc, hướng tới kỷ niệm 72 năm Ngày truyền thống Viện Hàn lâm và Đại hội thi đua yêu nước lần thứ V. Được sự đồng ý của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Đảng bộ Viện Hàn lâm long trọng tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030.
Chủ tịch Phan Chí Hiếu khẳng định: “Đại hội hôm nay có ý nghĩa rất quan trọng, đánh dấu sự lớn mạnh của Đảng bộ trong giai đoạn phát triển mới cuả Viện Hàn lâm, trong kỷ nguyên phát triển vươn mình của dân tộc. Nhiệm vụ của Đại hội là tổng kết việc thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIX; đánh giá đúng những kết quả, thành tựu trên từng lĩnh vực; nhận diện nhữn điểm còn tồn tại, nguyên nhân và rút ra những bài học kinh nghiệm để tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo trong nhiệm kỳ mới. Đồng thời xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp – nhất là các giải pháp mới, mang tính đột phá – đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong 5 năm tới.”
Với phương châm “Đoàn kết – Kỷ cương – Trách nhiệm – Sáng tạo – Bứt phá”, đồng chí Phan Chí Hiếu đề nghị mỗi đại biểu và toàn thể Đại hội cần nêu cao tinh thần đoàn kết, dân chủ, trách nhiệm và trí tuệ, thảo luận nghiêm túc, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, góp phần vào thành công chung của Đại hội. “Nhiệm kỳ mới sẽ bắt đầu từ sự thành công cả về nội dung và công tác nhân sự của Đại hội hôm nay”, đồng chí Bí thư Đảng ủy Viện Hàn lâm nhấn mạnh.
Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, thay mặt Đảng ủy Chính phủ, đồng chí Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh kết quả nổi bật trong nhiệm kỳ vừa qua của Đảng bộ Viện Hàn lâm là việc lãnh đạo thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị, nhất là trong công tác nghiên cứu khoa học và tư vấn chính sách. Chất lượng nghiên cứu được nâng cao, bám sát thực tiễn, chú trọng tính ứng dụng. Công tác tạp chí, xuất bản đạt kết quả nổi bật, vượt xa mục tiêu đề ra. Số lượng bài đăng tạp chí quốc tế tăng hơn 6 lần, số bài thuộc danh mục ISI và Scopus tăng gần 8 lần, số sách xuất bản trong nước tăng gần 3 lần. Chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học tăng mạnh. Số lượng báo cáo tư vấn chính sách tăng hơn 3 lần, chất lượng được nâng cao, nhiều báo cáo được gửi trực tiếp đến lãnh đạo cấp cao, đến Chính phủ và các cơ quan tham mưu chiến lược của Đảng và Nhà nước được đánh giá cao, nhất là các báo cáo tư vấn tại các phiên họp định kỳ của Chính phủ. Phó Thủ tướng cũng ghi nhận sự đổi mới trong phương thức lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trực thuộc, thể hiện qua việc cải tiến lề lối làm việc, bám sát thực tiễn để triển khai đồng bộ, toàn diện các mặt công tác xây dựng Đảng, đạt nhiều kết quả tích cực.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, Phó Thủ tướng thẳng thắn chỉ rõ rằng Đảng bộ Viện Hàn lâm vẫn tồn tại một số hạn chế, đã được nêu đầy đủ trong các dự thảo văn kiện trình Đại hội. Đồng chí nhấn mạnh đây là những bài học kinh nghiệm mà mỗi người cần quán triệt đầy đủ và vận dụng sáng tạo trong thực tiễn.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, trong thời gian tới, việc triển khai công tác nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn sẽ đi vào chiều sâu với yêu cầu cao hơn, cả về chất lượng và tiến độ để triển khai thực hiện các chủ trương lớn, có tính đột phá mà Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng đã đề ra, nhất là về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia theo Nghị quyết số 57; về hội nhập quốc tế trong tình hình mới theo Nghị quyết số 59; về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới theo Nghị quyết số 66 và về phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết số 68.
Do đó, để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác, ngay sau Đại hội, Phó Thủ Tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đề nghị tập thể Lãnh đạo Viện Hàn lâm cần phối hợp chặt chẽ với Đảng ủy Viện Hàn lâm; các cấp Ủy cần phối hợp với Thủ trưởng đơn vị sớm rà soát, sửa đổi, bổ sung và triển khai thực hiện thật tốt quy chế phối hợp công tác và tập trung thực hiện có hiệu quả một số nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, từng cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc, đầy đủ về vị trí, vai trò của công tác xây dựng đảng và hệ thống chính trị gắn với công tác chính trị, chuyên môn của Viện Hàn lâm và từng đơn vị;
Thứ hai, lãnh đạo thực hiện quyết liệt, đồng bộ, nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, xây dựng đội ngũ trí thức;
Thứ ba, tăng cường công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, bảo đảm sự đồng thuận, đoàn kết, kỷ cương và giữ vững kỷ luật trong Đảng bộ, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của Viện Hàn lâm;
Thứ tư, làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, chú trọng tự học tập, quán triệt đầy đủ và triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các văn bản, nghị quyết của Trung ương và cấp ủy cấp trên;
Thứ năm, tăng cường công tác phát triển đảng và quản lý đảng viên; Đề ra các giải pháp cụ thể để thực hiện có chất lượng và hiệu quả 03 đột phá chiến lược như đã xác định là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đổi mới cơ chế quản lý và tài chính, quản trị nội bộ hiện đại và nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học;
Thứ sáu, tiếp tục cải thiện môi trường công tác; phát huy truyền thống đoàn kết, trí tuệ, dân chủ, tuân thủ, chấp hành nghiêm kỷ cương, kỷ luật để mọi vị trí công tác đều phát huy hết tiềm năng, thế mạnh và có đóng góp vào sự phát triển của Viện Hàn lâm và của từng đơn vị;
Kết thúc bài phát biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng bày tỏ tin tưởng rằng Đại hội sẽ xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm, đề ra được những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của toàn Đảng bộ, góp phần hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đã đề ra trong nhiệm kỳ 2025-2030, tiếp tục gặt hái nhiều thành công hơn nữa, xứng đáng là cái nôi của khoa học xã hội nhân văn, đóng góp ngày càng to lớn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tại Phiên Khai mạc, các đại biểu đã được nghe báo cáo kết quả phiên Trù bị, thống nhất về Chương trình, nội dung và Quy chế làm việc của Đại hội; đồng thời tiến hành thảo luận Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng; Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội I Đảng bộ Chính phủ. Đại hội đã nghe quán triệt Quy chế bầu cử tại Đại hội với 100% ý kiến tán thành.
Ngay sau phiên Khai mạc, các đại biều sẽ tiến hành thảo luận đóng góp ý kiến vào Dự thảo Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm trình Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030; dự thảo Báo cáo Kiểm điểm Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2020-2025 và bầu Ban Chấp hành Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2025-2030.
Với chủ đề “Phát huy truyền thống, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, tăng cường đoàn kết, kỷ cương, sáng tạo, nỗ lực vượt khó, nắm bắt thời cơ, quyết tâm xây dựng Viện Hàn lâm thành trung tâm nghiên cứu trọng điểm, ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới.”, Đại hội được kỳ vọng sẽ thành công rực rỡ, tạo dấu ấn mới trong chặng đường phát triển của Viện Hàn lâm, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc./.
Một số tiết mục văn nghệ đặc sắc chào mừng Đại hội:
Một số cơ quan báo chí đưa tin về sự kiện:
1. Đưa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phát triển ngang tầm với các cơ sở nghiên cứu tiên tiến trong khu vực và thế giới
https://baochinhphu.vn/dua-vien-han-lam-khoa-hoc-xa-hoi-viet-nam-phat-trien-ngang-tam-voi-cac-co-so-nghien-cuu-tien-tien-trong-khu-vuc-va-the-gioi-10225081316105751.htm
2.Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng dự Đại hội Đảng bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam
https://vov1.vov.vn/thoi-su/pho-thu-tuong-nguyen-chi-dung-du-dai-hoi-dang-bo-vien-han-lam-khoa-hoc-xa-hoi-viet-nam-114097.vov
3. Phát huy vai trò trung tâm nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn hàng đầu
https://baochinhphu.vn/phat-huy-vai-tro-trung-tam-nghien-cuu-khoa-hoc-xa-hoi-va-nhan-van-hang-dau-10225081315222323.htm
4. Thời sự VTVgo
https://vtvgo.vn/ts/Wzer61DpE9-20250813-13433261
5. Sớm đưa Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam trở thành trung tâm nghiên cứu ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới
https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/som-dua-vien-han-lam-khxh-viet-nam-tro-thanh-trung-tam-nghien-cuu-ngang-tam-cac-nuoc-tien-tien-trong-khu-vuc-va-the-gioi.html
6. Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng: Nâng cao chất lượng tư vấn chính sách chiến lược
https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/som-dua-vien-han-lam-khxh-viet-nam-tro-thanh-trung-tam-nghien-cuu-ngang-tam-cac-nuoc-tien-tien-trong-khu-vuc-va-the-gioi.html
Tác Giả: Nguyễn Minh Hồng
(Nguồn: Cổng TTĐT Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam)
https://vass.gov.vn/tin-tuc/tin-tuc/khai-mac-dai-hoi-dai-bieu-dang-bo-vien-han-lam-kho-d14-t9625.html
Đại hội vinh dự đón tiếp đồng chí Trần Nguyễn Hiền Anh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Chính phủ, Tổ phó Tổ Chỉ đạo số 7, cùng các đồng chí thành viên tổ công tác Tổ Chỉ đạo số 7 của Đảng ủy Chính phủ. Tham dự Đại hội, về phía Đảng bộ Viện Hàn lâm, có đồng chí Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí trong BCH, Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm cùng sự tham dự của 149 đảng viên đại diện cho 810 đảng viên trong toàn Đảng bộ Viện Hàn lâm.
Tại Phiên trù bị, Đại hội đã tiến hành bầu Đoàn Chủ tịch, Bầu Đoàn Chủ tịch, Đoàn Thư ký, Ban Thẩm tra tư cách đại biểu; Thông qua Chương trình, Quy chế làm việc của Đại hội; Phổ biến tóm tắt Quy chế bầu cử trong Đảng; Trình bày Dự thảo Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng; Trình bày dự thảo Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030; Góp ý thảo luận các Dự thảo báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với các văn kiện trình Đại hội đảng cấp trên với sự đồng thuận cao, thể hiện tinh thần làm việc nghiêm túc, trách nhiệm của toàn thể đại biểu…
Các đại biểu đã nghe dự thảo Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng do đồng chí Đặng Xuân Thanh trình bày; dự thảo Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030 do đồng chí Nguyễn Đức Minh trình bày. Trong quá trình thảo luận, các đại biểu phát huy tinh thần dân chủ, trách nhiệm, đóng góp nhiều ý kiến xác đáng, thiết thực, góp phần hoàn thiện nội dung văn kiện trình Đại hội Đảng cấp trên. Các ý kiến đều thể hiện nhận thức sâu sắc về vai trò định hướng chiến lược của các văn kiện đối với sự phát triển của đất nước nói chung và ngành khoa học xã hội nói riêng trong bối cảnh mới. Đặc biệt là các ý kiến đóng góp nhằm nâng cao vai trò của giới trí thức nói chung và những đóng góp của ngành nghiên cứu khoa học và nhân văn nói riêng đối với sự phát triển của đất nước trong giai đoạn hiện nay.
Cùng với các nội dung được quán triệt, đồng chí Đỗ Xuân Lân phổ biến cụ thể các quy định về tiêu chuẩn nhân sự, nguyên tắc và trình tự bỏ phiếu, kiểm phiếu, nhằm bảo đảm quá trình bầu cử được thực hiện dân chủ, khách quan, đúng Điều lệ Đảng và các hướng dẫn của Trung ương.
Phát biểu kết luận Phiên Trù bị, đồng chí Phan Chí Hiếu đã ghi nhận và đánh giá cao công tác chuẩn bị công phu, nghiêm túc của Đảng bộ Viện Hàn lâm; nhấn mạnh Đại hội lần thứ XX của Đảng bộ Viện Hàn lâm là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ tổng kết nhiệm kỳ vừa qua mà còn định hướng cho giai đoạn phát triển mới 2025–2030. Các nội dung của Phiên Trù bị đã hoàn tất theo đúng kế hoạch, sẵn sàng cho các Phiên làm việc chính thức của Đại hội sẽ được diễn ra vào chiều cùng ngày.
Để đảm bảo thành công chung của Đại hội tại Phiên chính thức, đồng chí Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm đề nghị: toàn thể đại biểu tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, sáng suốt trong thảo luận; nghiên cứu kĩ các nội dung trong Quy chế bầu cử, nhất là các quy định về ứng cử, đề cử… sáng suốt lựa chọn nhân sự Ban Chấp hành khóa mới, góp phần vào thành công chung Đại hội.
Các nội dung đã được Phiên trù bị thực hiện chặt chẽ, hiệu quả, đúng quy trình thể hiện sự chuẩn bị kỹ lưỡng, là minh chứng cho quyết tâm của toàn Đảng bộ Viện Hàn lâm trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, khoa học trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước./.
Tác Giả: Minh Hồng, Vĩnh Hà, Vũ Hòa
(Nguồn: Cổng TTĐT Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam)
https://vass.gov.vn/tin-tuc/tin-tuc/dai-hoi-dai-bieu-dang-bo-vien-han-lam-khoa-hoc-xa--d14-t9624.html
Tham dự Đại hội, về phía Đảng ủy Chính phủ có đồng chí Trần Nguyễn Hiền Anh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Chính phủ, Tổ phó Tổ Chỉ đạo số 7, cùng các đồng chí thành viên Tổ Chỉ đạo số 7 của Đảng ủy Chính phủ. Về phía Đảng ủy Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) có đồng chí Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm; các đồng chí trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm cùng sự tham dự của 149 đảng viên đại diện cho 810 đảng viên trong toàn Đảng bộ Viện Hàn lâm.
Đại hội Đảng bộ Viện Hàn lâm tiến hành vào thời điểm có ý nghĩa quan trọng, trong bối cảnh cả nước đang chuẩn bị bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam; Đảng bộ Viện Hàn lâm tiến hành tổng kết 05 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2020 - 2025 và tiếp tục thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đại hội Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Tại Phiên trù bị, các đại biểu đã được quán triệt mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ của đại hội; Bầu Đoàn Chủ tịch, Đoàn Thư ký, Ban Thẩm tra tư cách đại biểu; Thông qua Chương trình, Quy chế làm việc của Đại hội; Phổ biến Quy chế bầu cử trong Đảng; Trình bày Dự thảo Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng; Trình bày dự thảo Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030; Góp ý thảo luận các Dự thảo báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý đối với các văn kiện trình Đại hội đảng cấp trên; Đánh giá đúng thực trạng những kết quả đạt được, những hạn chế, khuyết điểm trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 và rút ra những bài học kinh nghiệm đề ra chủ trương, nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo các nhiệm vụ trọng tâm trong 05 năm tới, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030.
Phát biểu khai mạc Phiên trù bị Đại hội, đồng chí Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm nhấn mạnh, Đại hội phiên thứ nhất Đảng bộ Viện Hàn lâm, nhiệm kỳ 2025-2030 được diễn ra theo đúng chương trình của Đại hội. Nét nổi bật xuyên suốt là Đại hội được diễn ra trong không khí phấn khởi, tin tưởng, thực sự dân chủ, đoàn kết, nhất trí cao, giữ vững các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, thể hiện đầy đủ trách nhiệm trước Đảng bộ. Tất cả các khâu, các nội dung của Đại hội đã được tiến hành một cách chặt chẽ, chu đáo, chấp hành nghiêm các quy định của Điều lệ Đảng và hướng dẫn của Trung ương, của Đảng ủy Viện Hàn lâm. Với ý nghĩa đó, Đại hội thực sự là ngày hội của đoàn thể đảng viên Đảng bộ Viện Hàn lâm nói riêng và toàn thể viên chức, người lao động của Viện Hàn lâm nói chung.
Theo Chương trình, các nội dung của Phiên Trù bị sẽ được diễn ra theo đúng kế hoạch, Phiên Chính thức của Đại hội sẽ diễn ra vào chiều cùng ngày 13/8/2025.
Tác Giả: Phạm Vĩnh Hà ảnh Nguyễn Minh Hồng - Vũ Hòa
(Nguồn: Cổng TTĐT Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam)