Bảo tàng tỉnh Sơn La- Nxb: Thế giới - 2022
- Số trang: 474 tr
- Khổ sách: 16 x 24
Cuốn sách đã hệ thống hóa toàn bộ tư liệu khảo cổ học tiền sử và sơ sử vùng lòng hồ thủy điện Sơn La và đặt chúng trong bối cảnh tiền sử - sơ sử Sơn La nói riêng và Việt Nam nói chung bước đầu khái quát những đặc trưng cơ bản về di tích và di vật khảo cổ vùng lòng hồ, xác định nội dung, tính chất, niên đại và các giai đoạn phát triển thời tiền - sơ sử ở đây; thử phác thảo diễn trình lịch sử văn hóa các cộng đồng cư dân từng khai phá vùng đất này thừ thuở bình mình của lịch sử, cách đây khoảng 30.000 năm, cho đến thời kỳ văn minh thời đại kim khí cách đây 3.000 năm.
Trong công trình này, các tác giả không chỉ khái quát được những thành tựu cơ bản về kinh tế, văn hóa, xã hội của các cộng đồng cư dân vùng lòng hồ thủy điện Sơn La ở các lát cắt thời gian khác nhau, mà còn đưa ra một số đánh giá khách quan về những giá trị di sản nổi bật mà tổ tiên chúng ta đã để lại cho thế hệ hôm nay, cũng như những đóng góp của tiền - sơ sử Sơn La trong quá trình hình thành và phát triển lịch sử văn hóa vùng đất trong mối liên hệ rộng hơn, đặc biệt là vùng trung du đồng bằng Bắc bộ.
Chương 1: Trình bày tổng quan tư liệu về địa lý nhân văn và tình hình phát hiện, nghiên cứu khảo cổ học vùng lòng hồ thủy điện Sơn La nói riêng và Sơn La nói chung.
Chương 2. Trình bày lịch sử văn hóa cộng đồng cư dân thời đại đá cũ vùng lòng hồ. Trên cơ sở tư liệu khai quật các di tích Mường Chiên, Pắc Ma, Văn Pán, Hua Lon, Hang Tọ I và hang Lán Mỏ (lớp dưới), công trình xác định những đặc trưng cơ bản về di tích, di vật, niên đại và các giai đoạn phát triển thời đại đá cũ vùng lòng hồ.
Chương 3: trình bày lịch sử văn hóa cư dân thời đại đá mới vùng lòng hồ thủy điện Sơn La với hai giai đoạn đá mới sớm (11.000 năm đến 6000 năm BP) và đá mới muộn (6000 năm đến 4000 năm BP), đi sâu phân tích đặc trưng di tích, di vật, niên đại, phác thảo lịch sử văn hóa hai giai đoạn đá mới vùng lòng hồ và vị trí của chúng trong bối cảnh rộng hơn.
Chương 4. Đề cập đến lịch sử văn hóa cư dân thời đại kim khí hay sơ sử ở vùng lòng hồ thủy điện Sơn La với hai giai đoạn sơ kỳ kim khí thuộc thời đại đồ đồng, tương đương với tiền Đông Sơn (4000 năm - 25000 năm BP) và giai đoạn kim khí phát triển thuộc thời đại sắt sớm, tương đương với văn hóa Đông Sơn.
Chương 5: Trình bày khái quát những giá trị di sản văn hóa của các cộng đồng người ở vùng lòng hồ thủy điện Sơn La nói riêng và vùng núi Sơn La nói chung trong bối cảnh tiền - sơ sử khu vực với các mốc chính: đá cũ, đá mới và kim khí.
Xin trân trọng giới thiệu!
ác giả: Nguyễn Văn Quảng- Nxb: Khoa học xã hội - 2022
- Số trang: 446 tr
- Khổ sách: 16 x 24
Cuốn sách Các di tích đền tháp thành lũy Champa ở Quảng Bình - Quảng Trị - Thừa Thiên Huế của TS.Nguyễn Văn Quảng được xuất bản trên cơ sở kế thừa nội dung luận án tiến sĩ được bảo vệ xuất sắc tại trường Đại học KHXH và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội vào tháng 9 năm 2018.
Cuốn sách đã tập hợp, hệ thống hóa, cung cấp thông tin đầy đủ, khách quan về các di tích đền - tháp, thành lũy champa hiện còn ở khu vực Bình Trị Thiên trên các phương diện lịch sử nghiên cứu, vị trí, đặc điểm tọa lạc, cảnh quan kiến trúc, hiện trạng, quy mô, cấu trúc, niên đại .v.v.. Đây là nguồn tư liệu tham khảo hữu ích cho những ai quan tâm đến lịch sử, văn hóa champa nói chung và ở khu vực bắc champa nói riêng.
- Thông qua việc khảo sát toàn bộ hệ thống di tích, tác giả đã xây dựng bản đồ di tích đền - tháp, thành - lũy champa ở khu vực này, từ đó góp phần phục vụ cho việc nghiên cứu và quản lý.
- Trên cơ sở các di tích, di vật hiện còn, tác giả làm rõ đặc điểm của các di tích đền - tháp, thành - lũy champa trên địa bàn Bình - Trị - Thiên dưới các góc độ: vị trí xây dựng, cảnh quan kiến trúc, loại hình, quy mô, cấu trúc, chức năng, niên đại của các di tích đền - tháp, thành - lũy champa; góp phần làm sáng rõ đặc điểm văn hóa Champa ở khu vực. Kết quả của công trình sẽ góp phần nghiên cứu toàn diện hơn văn hóa Champa trên địa bàn Bình - Trị - Thiên, từ đó bổ sung nhận thức về lịch sử, văn hóa Champa nói chung.
- Cuốn sách tập trung giải quyết các mối quan hệ của các di tích đền - tháp, thành - lũy champa ở khu vực Bình - Trị - Thiên, từ đó định vị nền văn hóa Champa ở khu vực này trong tổng thể văn hóa Champa trên góc độ thời gian, không gian. Bên cạnh đó, cũng đánh giá các giá trị, vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích đền - tháp, thành - lũy champa ở khu vực này.
Xin trân trọng giới thiệu!
Vừa qua, Ban quản lý Quần thể Danh thắng Tràng An phối hợp với Viện Khảo cổ học và Bảo tàng tỉnh Ninh Bình tổ chức hội nghị báo cáo sơ bộ kết quả thăm dò, khai quật khảo cổ tại các địa điểm là chùa Hạ Trạo và chùa Khả Lương liên quan đến thời Trần trong phạm vi Di sản Văn hóa và thiên nhiên thế giới Tràng An.
Một số di vật được phát hiện ở các hố khai quật khảo cổ.
Dự hội nghị có đại diện Sở Du lịch, Sở Văn hóa - Thể thao, các chuyên gia, cán bộ nghiên cứu thuộc Viện Khảo cổ học, đại diện Phòng Văn hóa Thông tin huyện và chính quyền xã Ninh Thắng và Ninh Hải (Hoa Lư).
Cuối năm 2022, Ban quản lý Quần thể Danh thắng Tràng An phối hợp với Viện Khảo cổ học thăm dò, khai quật và đã phát hiện 3 công trình kiến trúc thời Trần ở các vị trí vườn Am, vườn Triều cũ và đền Thái Vi.
Tiếp nối những kết quả nghiên cứu năm 2022, đợt công tác này, đoàn nghiên cứu tiếp tục làm rõ hệ thống di tích thời Trần, thu thập thêm tư liệu, từ đó nhận diện một cách rõ ràng hơn không gian Hành cung Vũ Lâm trong lịch sử.
Cụ thể, đoàn đã tiến hành thăm dò, khai quật khảo cổ học tại chùa Hạ Trạo và chùa Khả Lương thuộc xã Ninh Thắng (Hoa Lư).
Trong khuôn viên chùa Hạ Trạo (Thắng Lâm Tự), đoàn nghiên cứu mở 2 hố thăm dò (mỗi hố có diện tích 5m2) và 1 hố khai quật khảo cổ; tại chùa Khả Lương, tiến hành mở 4 hố thăm dò (mỗi hố có diện tích 5m2) và 1 hố khai quật khảo cổ để tìm hiểu diễn biến địa tầng khu vực di tích.
Đoàn nghiên cứu đánh giá, đợt công tác đã thu được một số kết quả quan trọng xác định được vị trí 2 bến thuyền ở khu vực chùa Hạ Trạo và chùa Khả Lương.
Lãnh đạo Sở Du lịch phát biểu tại hội nghị.
Cụ thể, chùa Hạ Trạo từ lâu đã được dân gian lưu truyền là bến thuyền của các vua Trần để đi vào Hành cung Vũ Lâm. Kết quả khảo cổ đợt này đã cung cấp thêm tư liệu khẳng định đây là vị trí bến thuyền giai đoạn đầu của nhà Trần.
Chùa Khả Lương nằm ở vị trí gần ngã ba sông Sào Khê vào Sông Vân và là tuyến đường ngắn nhất đi từ sông Hoàng Long vào khu vực Hành cung Vũ Lâm. Tại đây, đoàn nghiên cứu tìm thấy những di vật thuộc giai đoạn muộn của thời Trần nằm trên nền bãi cát bồi ven sông. Từ vị trí này đến đình Sen - chùa Hành cung (nơi tìm thấy nhiều dấu tích kiến trúc thời Trần giai đoạn phát triển) rất gần. Khả năng vị trí chùa Khả Lương có vai trò là bến thuyền ở giai đoạn sau của thời Trần.
Từ những kết quả thu được, đoàn nghiên cứu cho rằng giai đoạn đầu thời Trần, trước họa xâm lược Mông Nguyên, các vua Trần đã lui về Hành cung Vũ Lâm xây dựng căn cứ kháng chiến mà trung tâm của căn cứ là đền Thái Vi.
Giai đoạn này, bến Hạ Trạo là nơi các vua Trần đi lại từ căn cứ đóng quân Thiên Dưỡng về Hành cung Vũ Lâm và ngược lại để tránh sự truy lùng của quân địch. Ở giai đoạn sau, khi đất nước thái bình, các vua Trần vẫn tiếp nối truyền thống tri ân cha ông đã vất vả kháng chiến nên hàng năm vẫn về cúng tế. Vì vậy, bến Khả Lương là nơi bến thuyền và đình Sen - chùa Hành cung là vị trí Hành cung Vũ Lâm được dịch chuyển ở giai đoạn sau này.
Kết quả đợt công tác đã tiếp tục làm rõ hơn vai trò và vị trí quan trọng của Hành cung Vũ Lâm thời Trần hiện nay nằm trong Quần thể Danh thắng Tràng An.
Ghi nhận những kết quả đoàn nghiên cứu, nhiều đại biểu đồng quan điểm, đề nghị cần sớm có sự phối hợp của các sở, ban, ngành, địa phương liên quan trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa lịch sử quan trọng này.
Các cơ quan chuyên môn cần xây dựng một kế hoạch tổng thể, toàn diện nhằm nghiên cứu làm rõ không gian Hành cung Vũ Lâm trong dòng chảy lịch sử dân tộc. Đồng thời đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền, quảng bá nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích văn hóa, lịch sử địa phương phục vụ du lịch.
Báo cáo sơ bộ kết quả thăm dò, khai quật khảo cổ tại chùa Hạ Trạo và chùa Khả Lương, xã Ninh Thắng, huyện Hoa Lư.Đợt khai quật khảo cổ lần này được tiến hành từ cuối tháng 4 và tháng 5 năm 2023, nhằm tiếp tục nghiên cứu, làm rõ hệ thống di tích thời nhà Trần, thu thập thêm tư liệu nhằm nhận diện một cách rõ ràng hơn không gian hành cung vũ lâm trong lịch sử.
Đồng thời, góp thêm tư liệu phục vụ công tác tu bổ, phát huy giá trị di tích phục vụ phát triển du lịch trong tương lai. Kết quả bước đầu khai quật đã phát hiện nhiều hiên vật như gạch, vật liệu xây dựng có niên đại nhà Trần và các dấu tích xác định lịch sử hình thành vùng đất.
Trong đó, nhận định khu vực chùa Hạ Trạo và chùa Khả Lương là bến thuyền tập kết quân lương của nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân nguyên mông vào thế kỷ XIII. Trong thời gian tới, các đơn vị có liên quan sẽ tiếp tục nghiên cứu toàn diện làm rõ về không gian hành cung vũ lâm, nhằm phát huy giá trị lịch sử của Quần thể danh thắng Tràng An.
Tin: Trần Trung
giả: Lê Quang Định-Năm xb: 2022
- Số trang: 684tr
- Khổ: 16 x 24cm
Hoàng Việt nhất thống dư địa chí được xem là bộ địa chí đầu tiên của triều Nguyễn. Bộ sách được viết từ rất sớm, khi hoàng đế Gia Long vừa đăng quang, đang trong thời gian tổ chức và ổn định triều chính sau mấy thế kỷ nhân dân phải trải qua nạn binh đao, cát cứ. Mặt khác, diện mạo đất nước đương thời đã hoàn toàn đổi khác, biên cương được mở rộng phía Bắc từ Tuyên – Lạng, phía Nam đến Hà Tiên.
“Hoàng Việt nhất thống dư địa chí” vừa là một thư tịch chính thống nhằm khẳng định cương vực của quốc gia, vừa tỏ rõ ý thức độc lập, văn hiến của một dân tộc tự cường vào đầu thế kỷ XIX. Sự ra đời của Hoàng Việt nhất thống dư địa chí có ý nghĩa rất lớn đối với công cuộc xây dựng đất nước, xây dựng triều đại của nhà Nguyễn. Lãnh thổ dài rộng từ Nam chí Bắc được chép trong đó là một biểu thị về sự hùng mạnh của Việt Nam vào đầu thế kỷ đó.
Mặt khác, kế thừa những công trình địa chí có từ trước, bộ sách này tiếp tục làm nổi bật hình ảnh một quốc gia có nền văn hiến lâu đời, một dân tộc bất khuất, hào hùng trong công cuộc giữ nước và dựng nước.
Ưu điểm nổi bật của Hoàng Việt nhất thống dư địa chí chính là việc mô tả một cách chính xác về đường đi, các dịch trạm, địa danh, sông núi, khe suối, ngòi rạch, về cửa biển, kèm theo lời tường giải rất cụ thể về mặt mạnh mặt yếu, chỗ hiểm chỗ thuận lợi của từng địa phương.
Xin trân trọng giới thiệu!
ả: Quảng Văn Sơn và Ngô Minh Hùng- Nxb: Thế Giới
-Năm xb: 2020
- Số trang: 327tr
- Khổ: 16 x 24cm
Cuốn sách “Ilimo Campa từ khảo cổ học” được tập hợp từ 16 bài viết và được chia thành 2 nhóm: điêu khắc kiến trúc Champa (10 bài), văn hóa và thương mại Champa (6 bài). Chủ yếu tập trung vào văn hóa, khảo cổ học Champa, từ những bức tượng đến di tích, những nhận định mới về di vật, di tích thông qua tư liệu khảo cổ học. Những vấn đề liên quan đến tôn giáo, âm nhạc, giao lưu mậu dịch, đến những phát thảo hướng nghiên cứu mới về bảo tồn di sản văn hóa Champa một cách có hệ thống
Di sản (Heritage) là giá trị tinh thần và vật chất của văn hóa thế giới hay một quốc gia, một dân tộc để lại. Di sản văn hóa (cultural heritage) là sản phẩm vật chất và tinh thần do con người hoặc thiên nhiên tạo ra trong quá khứ, có giá trị về lịch sử, văn hóa mà các thế hệ trước để lại cho các thế hệ sau. Di sản văn hóa bao gồm di sản văn hóa phi vật thể (ngôn ngữ, phong tục, tập quán, đạo đức, nghi lễ, tín ngưỡng, tôn giáo, luật pháp, văn học, âm nhạc v.v…) và di sản văn hóa vật thể (dấu tích vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa của các thời đại trước lưu truyền cho thời đại sau).
Ilimo Campa: là phiên âm latinh từ chữ Chăm, có nghĩa tiếng Việt là văn hóa Champa, một trong những nền văn minh đã có một quá trình tồn tại ở miền Trung Việt Nam (từ Quảng Bình đến Đồng Nai) từ năm 192 sau Công nguyên đến năm 1835, nhưng việc tìm hiểu, nghiên cứu về di sản văn hóa Champa vẫn còn nhiều hạn chế.
Xin trân trọng giới thiệu!
e Cheng- Nxb: Thế giới
-Năm xb: 2022
- Số trang: 684tr
- Khổ: 16 x 24cm
Nội dung cuốn Lịch sử tư tưởng Trung Quốc được chia thành 6 phần, 22 chương; trình bày và thảo luận về lịch sử tư tưởng Trung Quốc từ khởi thủy đến đầu thế kỷ XX. Ngay sau khi xuất bản, cuốn sách đã được Viện Hàn lâm Văn khắc và Văn chương Pháp trao giải thưởng Stanilas Julien (1997) và Viện Hàn lâm Khoa học Đạo đức và Chính trị Pháp trao giải thưởng Dagnan-Bouveret (1998). Cuốn sách được đón nhận một cách nồng nhiệt không chỉ trong cộng đồng Pháp ngữ (tái bản vào các năm 2002, 2014) mà còn được dịch ra nhiều thứ tiếng (11 thứ tiếng).
Theo tác giả thì cảm hứng để bà viết cuốn sách này “bắt nguồn từ tinh thần cả phê phán lẫn thấu cảm (theo nguyên nghĩa), đứng từ góc độ của cả người trong cuộc và ngoài cuộc. Công trình này cơ bản chỉ mang tính gợi dẫn, không có chủ ý mang đến một lượng tri thức như là các chân lý định sẵn mà hy vọng khơi dậy tâm lý tò mò và hứng thú cho người đọc: đó là những ‘chìa khóa’, những cuốn sách có giá trị và hữu ích đối với độc giả nhằm giúp cho họ tôi rèn được ‘chìa khóa’ của riêng mình.
Tác giả không hề có chút cao vọng là sẽ hoàn thành một công trình mang tính quyết định mà chỉ có một mong muốn là cùng độc giả chia sẻ niềm vui được viếng thăm những nhà tư tưởng lỗi lạc, chia sẻ một góc nhìn được tạo dựng từ cá nhân tác giả, một người sở hữu hai nền văn hóa [phương tây và Trung Quốc].”
Vì vậy, nhìn vào cấu trúc của bộ sách, người ta sẽ thấy rằng đây là một bộ sách về tư tưởng Trung Quốc được trình bày theo tuyến lịch sử hơn là một bộ sách lịch sử viết về lĩnh vực tư tưởng, tức là bộ sách có dáng dấp một tác phẩm triết học hơn là một tác phẩm sử học, mặc dù cả hai bình diện đều có dấu ấn đậm nét.
Với việc bổ sung một bản dịch sách Lịch sử tư tưởng Trung Quốc của Anne Cheng, độc giả tiếng Việt có cơ hội thưởng thức một ấn phẩm có nhiều ưu điểm so với các bộ sách thông sử tư tưởng Trung Quốc bằng Việt ngữ đã xuất bản trước đây. Những ưu điểm chủ yếu có thể kể ra là: (1) góc nhìn phương Tây của một học giả người Pháp gốc Hoa đủ độ uyên thâm về truyền thống Hán học, từ đó thâu thái được những điểm tinh hoa của hai nền học vấn Đông - Tây; (2) bút pháp thiên về biện giải, phân tích, xâu chuỗi, trừu tượng hóa, chứ không phải là khảo cứu tư liệu ngữ văn, mô tả tác phẩm và hành trạng nhân vật; (3) tri thức và ảnh hưởng của Phật giáo được coi trọng như là một tác nhân thúc đẩy sự phát triển của dòng lịch sử tư tưởng; (4) các giai đoạn lịch sử tư tưởng được trình bày một cách cân đối, toàn diện, có hệ thống lớp lang, có tính xâu chuỗi và gắn kết để tạo thành dòng mạch tư tưởng một cách thông suốt.
Xin trân trọng giới thiệu!
Trương Cửu (chủ biên), Trần Kiến Quân (biên soạn)- Nxb: Đại học Quốc gia Hà Nội
-Năm xb: 2020
- Số trang: 605tr
- Khổ: 16 x 24cm
Cuốn giáo trình này đã tiến hành phân loại phân loại đối với các loại hình mỹ thuật truyền thống của Trung Quốc, coi sự chuyển biến của hình thái mỹ thuật là điểm quy kết để tiến hành phân kỳ và đã gới thệu giản yếu sự phát triển của mỹ thuật TQ từ thời Đồ đá đến thời Dân Quốc. Nội dung của cuốn giáo trình chủ yếu có ba phương diện: một là, diễn tiến của thủ công nghệ truyền thống Trung Quốc; hai là, diễn biến của kiến trúc truyền thống Trung Quốc; ba là, hội họa Trung Quốc, tức sự diễn hóa của quốc họa.
Xin trân trọng giới thiệu!
Ban tổ chức Hội nghị kính mời các tổ chức, cá nhân làm công tác Khảo cổ học và các ngành có liên quan gửi bài viết tham dự hội nghị (Chi tiết xin xem file đính kèm).
Nội dung bài viết: Những phát hiện, nghiên cứu mới về khảo cổ học từ sau Hội nghị thông báo khảo cổ học lần thứ 57 tháng 11 năm 2022 cho tới nay
Hình thức: Mỗi bài viết tối đa 03 trang đánh máy khổ A4 và không quá 03 tên tác giả; phông chữ thống nhất Unicode - Time New Roman cỡ chữ 13, dãn dòng Exactly 15pt, cách trên 6pt, cách dưới 0pt. Ban tổ chức không chấp nhận các bản text định dạng Pdf và các bản in gửi qua đường bưu điện.
Thời hạn nhận bài: đến hết ngày 31/8/2023
Địa chỉ nhận bài: Viện Khảo cổ học, số 61 - Phan Chu Trinh - Hoàn Kiếm - Hà Nội
Email: hoinghitbkch@gmail.com
Chúng tôi hy vọng với sự quan tâm và hợp tác của quý cơ quan và quý vị, Hội nghị thông báo Những phát hiện mới về khảo cổ học lần thứ 58 sẽ thành công tốt đẹp.
Viện Khảo cổ học xin trân trọng thông báo!
KT.Viện Trưởng
Phó Viện Trưởng
Hà Văn Cẩn
(Đã ký)
thu_moi_viet_bai_hoi_nghi_thong_bao_nam_2023_0.pdf
Khắc ThuânNhà xuất bản: Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội
Năm xuất bản: 2021
Kích thước: 24 cm
Số trang: 703
Cuốn sách tập trung khảo sát và nghiên cứu một số chuyên đề chuyên sâu về văn bia Hán Nôm Việt Nam từ Bắc thuộc đến đời Trần. Đồng thời giới thiệu nội dung văn bia, minh chuông, được dịch chú và giải thích từ ngữ, điển cố. Đây có thể xem là một chuyên khảo về văn bia Hán Nôm Việt Nam từ Bắc thuộc đến đời Trần, góp phần nghiên cứu văn bản văn bia nói riêng, văn bản Hán Nôm nói chung.
Ngoài ra, cuốn sách bước đầu đánh giá ý nghĩa, giá trị văn bia Hán Nôm giai đoạn này, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc, phục vụ công cuộc xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc mà toàn Đảng, toàn dân ta đang thực hiện, cũng như giúp tư vấn chính sách trong việc tôn vinh và phát huy giá trị di sản văn bia Hán Nôm tiêu biểu.
Xin trân trọng giới thiệu!