Các nhà khảo cổ phát hiện bánh mì trước nông nghiệp 4000 năm

Tại một địa điểm khảo cổ ở phía đông bắc Jordan, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra  tàn tích tro than của bánh mì dẹt nướng bởi những người săn bắn hái lượm cách đây 14.400 năm.

                                                           

       Một trong những cấu trúc bằng đá của di chỉ Shubayqa 1.   Lò nướng, nơi bánh mì được tìm thấy, ở giữa. Ảnh chụp bởi Alexis Pantos

Đây là bằng chứng trực tiếp lâu đời nhất về bánh mì được tìm thấy cho đến nay, trước sự ra đời của nông nghiệp ít nhất 4.000 năm. Các phát hiện cho thấy việc sản xuất bánh mì dựa trên ngũ cốc hoang dại có thể đã khuyến khích những người săn bắt hái lượm trồng ngũ cốc, và do đó đã đóng góp cho cuộc cách mạng nông nghiệp trong thời kỳ  Đá mới.
 
Một nhóm các nhà nghiên cứu từ Đại học Copenhagen, Đại học College London và Đại học Cambridge đã phân tích phần còn  lại thức ăn bị cháy thành than từ một địa điểm săn bắn hái lượm Natufian 14.400 tuổi – di chỉ Shubayqa 1 thuộc  sa mạc Đen ở đông bắc Jordan. Các kết quả, được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Science, cung cấp bằng chứng thực nghiệm sớm nhất cho việc sản xuất bánh mì.
 
Amaia Arranz Otaegui, chuyên gia cổ thực vật của Đại học Copenhagen, tác giả đầu tiên của nghiên cứu cho biết:
 “Sự có mặt của hàng trăm tàn tích tro than thức ăn trong các bếp lửa ở  di chỉ Shubayqa 1 là một phát hiện đặc biệt, và nó đã cho chúng tôi cơ hội để mô tả các thực hành thực phẩm 14.000 năm tuổi. 24  tàn tích được phân tích trong nghiên cứu này cho thấy tổ tiên hoang dại của các loại ngũ cốc được thuần hóa như lúa mạch, bạch quả và yến mạch đã được nghiền, sàng và nhào trước khi nấu. Phần còn lại rất giống với bánh mì dẹt không có men được xác định tại một số địa điểm thời kì Đá mới và La Mã ở châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ. Vì vậy, bây giờ chúng ta biết rằng các sản phẩm giống như bánh mì đã được sản xuất từ lâu trước khi phát triển nông nghiệp. Bước tiếp theo là đánh giá xem việc sản xuất và tiêu thụ bánh mì có ảnh hưởng đến sự xuất hiện của trồng trọt và thuần hóa cây trồng hay không?"
Nhà khảo cổ học Tobias Richter , Đại học Copenhagen, người đứng đầu cuộc khai quật Shubayqa 1 ở Jordan, đã giải thích:
Những người săn bắn hái lượm Natufian là mối quan tâm đặc biệt  đối  với chúng tôi vì họ đã sống qua một thời kỳ chuyển tiếp khi con người trở nên ít  di chuyển hơn và chế độ ăn uống của họ bắt đầu thay đổi.  Các phiến tước đá lửa hình liềm cũng như các công cụ  đá mài được tìm thấy tại các địa điểm Natufian ở Levant từ lâu đã khiến các nhà khảo cổ nghi ngờ rằng con người đã bắt đầu khai thác thực vật theo một cách khác và có lẽ hiệu quả hơn. Nhưng bánh mì dẹt được tìm thấy tại Shubayqa 1 là bằng chứng sớm nhất về việc làm bánh mì được phục dựng cho đến nay, và nó cho thấy nướng bánh đã được phát minh trước khi chúng ta trồng  trọt. Vì vậy, bằng chứng này xác nhận một số ý tưởng của chúng tôi. Thật vậy, có thể việc sản xuất bánh mì sớm và cực kỳ tốn thời gian dựa trên ngũ cốc hoang dại có thể là một trong những động lực chính của cuộc cách mạng nông nghiệp sau này, ở đó ngũ cốc hoang dã được trồng để cung cấp nguồn thực phẩm thuận tiện hơn.

Các mẫu than dưới kính hiển vi
Các tàn tích tro thức ăn được phân tích bằng kính hiển vi điện tử tại phòng thí nghiệm của Đại học London bởi Nghiên cứu sinh Lara Gonzalez Carratero (Viện Khảo cổ Đại học Luân Đôn), một chuyên gia về bánh mì thời tiền sử: Ông cho biết:
 “Việc xác định ‘bánh mì ’ hoặc các sản phẩm dựa trên ngũ cốc khác trong khảo cổ học không đơn giản. Đã có xu hướng đơn giản hóa việc phân loại mà không cần thực sự kiểm tra nó theo tiêu chí xác định. Chúng tôi đã thiết lập một bộ tiêu chí mới để xác định bánh mì dẹt, bột và cháo giống như các sản phẩm trong ghi nhận khảo cổ học. Sử dụng Kính hiển vi điện tử quét, chúng tôi đã xác định được các vi cấu trúc và các hạt của từng loại tro thực phẩm”
Theo Giáo sư Dorian Fuller (Viện Khảo cổ Đại học Luân Đôn):“Bánh mì liên quan quá trình  lao động chế biến  bao gồm xay ngũ cốc (tách bỏ vỏ), nghiền ngũ cốc và nhào và nướng. Rằng nó được sản xuất trước khi các phương pháp canh tác cho thấy nó được coi là đặc biệt, và mong muốn tạo ra nhiều thực phẩm đặc biệt này có lẽ đã góp phần vào quyết định bắt đầu trồng ngũ cốc. Tất cả những điều này phụ thuộc vào sự phát triển phương pháp mới cho phép chúng ta xác định phần còn lại của bánh mì từ những mảnh than cháy rất nhỏ bằng  sự phóng đại cao”,
 
Nghiên cứu về thực hành thực phẩm thời tiền sử vẫn tiếp tục
Một quĩ tài trợ gần đây được trao cho nhóm Đại học Copenhagen sẽ đảm bảo rằng nghiên cứu về sản xuất thực phẩm trong giai đoạn  chuyển sang thời kỳ  Đá mới sẽ tiếp tục:
ông Tobias Richter cho hay:
“Hội đồng nghiên cứu độc lập của Đan Mạch gần đây đã phê duyệt tài trợ thêm cho công việc của chúng tôi, điều này sẽ cho phép chúng tôi điều tra chi tiết hơn cách mọi người tiêu thụ thực vật và động vật khác nhau. Dựa trên nghiên cứu của chúng tôi về bánh mì sớm, trong tương lai sẽ cho chúng ta biết rõ hơn lý do tại sao một số thành phần nhất định được ưa chuộng hơn những thành phần khác và cuối cùng được chọn để canh tác".

Nguồn:  https://www.heritagedaily.com/2018/07/archaeologists-discover-bread-that-predates-agriculture-by-4000-years/120954

Người dịch: Minh Trần