Niên đại carbon phóng xạ hiệu chỉnh có thể 'viết lại' các sự kiện cổ.

 
                                                                              
Định niên đại C  được phát minh vào cuối những năm 1940 và được cải tiến kể từ đó để cung cấp các phép đo chính xác hơn, là phương pháp tiêu chuẩn để xác định niên đại của các hiện vật trong khảo cổ học và các ngành khoa học khác.
“Nếu là vật chất hữu cơ và  có tuổi tới 50.000 năm - bạn có thể định niên đại bằng phóng xạ C "Sturt Manning, Giáo sư Khảo cổ học thuộc Đại học Khoa học và Nghệ thuật  Goldwin Smith cho biết.
Manning là tác giả chính của  bài báo này chỉ ra sự cần thiết phải cải tiến  quan trọng đối với kỹ thuật này. Kết quả nghiên cứu của ông, được công bố vào ngày 18 tháng 3/2020 trên tạp chí Science Advances, có liên quan đến việc tìm hiểu những niên đại quan trọng trong lịch sử và tiền sử Địa Trung Hải, bao gồm lăng mộ Tutankhamen và một vụ phun trào núi lửa quan trọng còn gây tranh cãi trên đảo Santorini của Hy Lạp.
 
Định niên đại C đo sự phân rã carbon-14, một đồng vị carbon không bền được tạo ra bởi bức xạ vũ trụ và được tìm thấy trong tất cả các chất hữu cơ. Tuy nhiên, bức xạ vũ trụ không phải là hằng số ở tất cả các thời điểm. Để giải thích cho sự biến động của bức xạ vũ trụ trong bầu khí quyển , hàm lượng carbon phóng xạ của các vòng cây trong độ tuổi đã biết được đo ngược thời gian từ thế kỷ 20, trong khoảng hàng nghìn năm.
 
Định niên đại  hiệu chuẩn dựa vào vòng cây được bắt đầu sử dụng rộng rãi cách đây 50 năm. Đường cong  hiệu chuẩn tiêu chuẩn được giới thiệu vào 1986 và  được cập nhật vài năm một lần bởi các số liệu được thêm vào.
Manning và đồng tác giả viết. “Một đường cong hiệu chuẩn đơn  Bắc bán cầu đã hình thành nên cơ sở của  định niên đại carbon phóng xạ ở châu Âu và Địa Trung Hải trong 5 thập kỷ, thiết lập khung niên đại  tiền sử", "Tuy nhiên, khi độ chính xác của phép đo tăng lên, có bằng chứng ủng hộ  cho một vài độ lệch nhỏ nhưng mang tính khu vực (một phần mùa sinh trưởng) ở các mức độ các bon phóng xạ  cùng năm".
Trong nghiên cứu của họ, Manning và cộng sự đặt câu hỏi về tính chính xác của một đường cong hiệu chuẩn đơn cho tất cả Bắc bán cầu. Sử dụng dữ liệu chỉ được thu thập bởi một phòng thí nghiệm để kiểm soát biến liên quan đến nhiều phòng thí nghiệm, họ đã so sánh dữ liệu carbon phóng xạ từ Bắc Âu (Đức) và từ Địa Trung Hải (miền trung Thổ Nhĩ Kỳ) trong thiên niên kỷ 1 và 2  trước Công nguyên. Họ phát hiện ra rằng một số giai đoạn biến đổi nhỏ nhưng quan trọng đối với sự thay đổi mức độ tồn tại carbon phóng xạ ở Địa Trung Hải . Dữ liệu từ hai phòng thí nghiệm carbon phóng xạ khác trên các mẫu  thuộc miền trung Italy và miền bắc Thổ Nhĩ Kỳ, sau đó đã cung cấp tính nhất quán.
Bài báo đề cập:  Mùa sinh sinh trưởng đóng một vai trò quan trọng .Manning cho biết: “ Mức carbon phóng xạ trên Trái đất thay đổi theo mùa: thấp vào mùa đông và cao vào mùa hè. Cacbon trong vòng cây phản ánh khi cây quang hợp và do đó, hút carbon ra khỏi khí quyển.
Ông cho biết: "Ở Bắc Âu hoặc Bắc Mỹ, một cây sẽ thực hiện việc này vào tháng 4 đến tháng 9. Nhưng một cây ở Jordan hoặc Israel thực hiện vào tháng 10 đến tháng 4 - gần như là thời điểm ngược lại trong năm".
Bài báo kết luận: Những biến này, mặc dù nhỏ, nhưng có khả năng ảnh hưởng đến định niên đại lịch sử  với sai số  một vài thập kỷ,
Ngay cả những niên đại hiệu chỉnh nhỏ 50 năm hoặc ít hơn - rất quan trọng để xây dựng khung  niên đại cho khu vực Địa Trung Hải, trong hai thiên niên kỷ gần đây nhất trước Công nguyên, là một điểm nóng của các nền văn hóa có liên quan.
 
Niên đại hiệu chỉnh xác nhận các mốc thời gian khó xác định trước đây, ở đó carbon phóng xạ và bằng chứng lịch sử dường như không đồng ý với một số dấu mốc lịch sử, bao gồm cái chết và lăng mộ của pharaoh Ai Cập Tutankhamen, có niên đại khoảng 1320 đến 1310 B.C trước Công Nguyên , theo Ai Cập học gần đây.
Nghiên cứu này cũng đề cập đến một cuộc tranh luận về thời gian xảy ra vụ phun trào núi lửa lớn ở Santorini. Sự kiện được nghiên cứu nhiều này có niên đại khoảng 1500 B.C theo các nhà khảo cổ học tuy nhiên theo các nhà khoa học thì nó xảy ra sớm hơn  vào khoảng  1630 đến 1600 B.C.
Manning cho biết những phát hiện mới này loại trừ niên đại 1500 B.C., nhưng cũng có thể  hiệu chỉnh niên đại 1630-1600 B.C thành niên đại hợp lí:  1600-1550 B.C. điều này phù hợp với các tài liệu khảo cổ và lịch sử hiện có, bao gồm cả các chữ viết Ai Cập.
Nghiên cứu cũng có sự phân nhánh để hiểu văn hóa nào ảnh hưởng đến người Minoans và Mycenaeans, dẫn đến Hy Lạp cổ đại.
"Lấy đúng niên đại sẽ viết lại và làm cho lịch sử của chúng ta chính xác về mặt các nhóm nào có ý nghĩa trong việc định hình  và cái gì sau đó sẽ trở thành nền văn minh cổ điển," Manning cho biết . "Một khung niên đại chính xác là chìa khóa để mở ra lịch sử nhân loại."
Ông sẽ theo dõi nghiên cứu này và một tương lai với các đường cong hiệu chuẩn khu vực cụ thể hơn ở Bắc bán cầu - cũng như điều chỉnh tiếp theo cho các niên đại lịch sử.
Nghiên cứu trên được tài trợ một phần bởi  Quỹ khoa học quốc gia , Hội đồng nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, Canada.   Ngày 19, tháng 3 2020
 Nguồn: Đại học Cornell
Tóm tắt: Bài báo đã chỉ ra sự cần thiết cho sự hiệu chỉnh quan trọng đối với định niên đại phóng xạ Carbon. Nghiên cứu này có liên quan đến việc hiểu các niên đại quan trọng trong tiền sử và lịch sử Địa Trung Hải, bao gồm lăng mộ Tutankhamen và một vụ phun trào núi lửa quan trọng, gây tranh cãi trên đảo Santorini của Hy Lạp.
 
 Người dịch: Minh Trần
 
 Nguồn tài liệu:
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/03/200319141036.htm Nguồn tham khảo:
Sturt W. Manning, Bernd Kromer, Mauro Cremaschi, Michael W. Dee, Ronny Friedrich, Carol Griggs, Carla S. Hadden. Mediterranean radiocarbon offsets and calendar dates for prehistory. Science Advances, 2020; 6 (12): eaaz1096 DOI: 10.1126/sciadv.aaz1096