Hộp sọ được tìm thấy của Người đàn ông trên đèo Theodul. Ảnh: Greenbuzzz.
Một hộp sọ, thanh kiếm, vài khúc xương, khẩu súng lục và những đồng tiền xu là tất cả những gì còn lại của một người đàn ông qua đời vào khoảng năm 1600 tại đèo Theodul, Zermatt, Thụy Sĩ. Người này mang theo 184 đồng tiền cùng nhiều vũ khí như một khẩu súng lục, một thanh kiếm và một con dao găm.
Theo phán đoán của nhà khảo cổ học Sophie Providoli, đây không phải là một người lính đánh thuê mà là một người du lịch giàu có, dựa vào trang phục bằng tơ tằm và bộ râu. Hơn nữa, theo Matthias Senn, quản lý của bảo tàng quốc gia Thụy Sĩ, đồng thời là một chuyên gia về vũ khí, khẩu súng lục và con dao găm khá cách điệu. Xương và các cổ vật khác bị sông băng tan chảy làm trôi dạt cũng dần được tìm thấy vào khoảng năm 1984-1990. Hiện nay, những di vật còn sót lại của người đàn ông trên đèo Theodul được trưng bày ở thị trấn Brig, Thụy Sĩ.
Xác Người băng Ötzi. Ảnh: National Geographic.
Người đàn ông trên đèo Theodul và những vật dụng ông mang theo là những di vật bị đóng băng lâu nhất ở châu Âu. Nhưng nổi tiếng hơn cả là Người băng Ötzi, có niên đại hơn 5.000 năm, được "giải thoát" do biến đổi khí hậu. Thi thể Người băng Ötzi được hai người leo núi tìm thấy ở độ cao trên 3.200 m năm 1991, tại một sông băng ở Ötztal Alps, gần biên giới giữa Áo và Italy. Khám phá này đánh dấu một mốc quan trọng khởi đầu cho khảo cổ học băng hà.
Tại đèo Schnidejoch (Thụy Sĩ), đợt gió nóng năm 2003 cũng đã làm băng tan. Người leo núi phát hiện ra một chiếc cung và một số mũi tên có niên đại hơn 7.000 năm, lâu hơn cả Người băng Ötzi. Khoảng 900 vật thể cũng được khai quật ở khu vực này có từ thời kỳ đồ đá mới, đồ đồng hay thời kỳ đồ sắt, từ thời La Mã trung cổ.
Khai quật khảo cổ tại một số vùng băng tan ở Thụy Sĩ. Ảnh: Worldcrunch.
Từ năm 2011-2014, dự án nghiên cứu khảo cổ học số của Quỹ Khoa học quốc gia Thụy Sĩ mang tên Frozen Passes and Historical Remains đã khám phá được 13 khu vực ở độ cao 3.000-3.500 m.
Hiện nay, các nhà khảo cổ học thường tổ chức khám phá những khu vực này vào mùa thu, khi băng tan. Tại đèo Theodul, nhiều công cụ có niên đại từ thời trung cổ và gỗ đánh bóng từ thời La Mã đã được tìm thấy. Nhà địa lý Ralph Lugon dự đoán, năm 2080, băng sẽ hoàn toàn biến mất ở một số khu vực, phát lộ nhiều "kho báu" hơn nữa.
