Vừa qua, trong quá trình kiểm kê, khảo sát các di tích trong khu vực vùng đệm di sản thế giới Thành nhà Hồ, cán bộ Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Thành nhà Hồ đã phát hiện nhiều dấu tích và di vật cổ từ thế kỷ 14-17 trên núi Xuân Đài, cách Thành nhà Hồ khoảng 5km về phía Nam.

Theo Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Thành nhà Hồ, Những dấu tích kiến trúc và các di vật được phát hiện nằm rải rác ở nhiều vị trí trong khuôn viên chùa Du Anh, động Hồ Công... nhưng được phân bố đậm đặc trên một thung lũng nhỏ có diện tích khoảng 100m2, nằm trên độ cao khoảng 30-40m, bên phải chùa Du Anh.

Các hiện vật được tìm thấy nhiều nhất là ngói với nhiều loại như ngói âm dương, ngói mũi sen đơn, ngói mũi sen kép, ngói mũi lá, ngói ống, ngói bò, ngói lá đề...nhiều loại được trang trí tinh xảo, tráng men màu xanh hoặc vàng.

Ngói mũi sen mới được tìm thấy tại núi Xuân Đài

Đặc biệt, tại đây, đã phát hiện ra loại ngói lưu ly là loại ngói thường chỉ dùng để lợp các công trình kiến trúc của hoàng gia hoặc các dinh thự của quan lại quý tộc trước kia, loại ngói này có từ thế kỷ 14-16.

Vật liệu trang trí kiến trúc mới được tìm thấy tại núi Xuân Đài

Ngoài ra, Cán bộ Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới thành nhà Hồ còn tìm thấy nhiều chân tảng đá được đục đẽo vuông vức, có đường kính 41x41cm, cùng với rất nhiều đồ gốm sứ có kích thước lớn, với khá nhiều dòng gốm như gốm men nâu, men ngọc, men trắng ngà và gốm hoa nâu, chủ yếu là mảnh thạp, bình và bát đĩa... và nhiều đồ sành với phần miệng có gờ hơi loe, trên thân và cổ có trang trí hoa văn hình sóng nước, một số có núm trang trí có từ thế kỷ 14-15.

Cũng tại đây, nhiều gạch vồ lớn, kích thước trung bình 45x24x7cm, trong đó một số viên cũng được tìm thấy có in khắc chữ Hán-Nôm ghi tên các địa danh sản xuất giống như các hiện vật được tìm thấy tại Thành nhà Hồ.

Dãy núi Xuân Đài cách Thành nhà hồ 5km về phía Nam - nơi vừa được phát hiện nhiều cổ vật

Được biết, các hiện vật được phát hiện trên rất có thể có liên quan đến các công trình gác Ngọc Hoàng, am Công Chúa, hoặc là lầu Nghinh phong... mà sử sách đã ghi chép.

Tại đây, trước đó vào tháng 11/2012 Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ đã phát hiện những dấu tích của một công trường khai thác đá lớn. Đây là công trường khai thác đá cổ thứ 2 xây dựng Thành Nhà Hồ được phát hiện (sau công trường khai thác đá tại núi An Tôn).

Cũng theo thông tin từ Trung tâm di sản Thành Nhà Hồ cho biết, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có quyết định cho phép được khai quật, nghiên cứu di chỉ khảo cổ này. Có thể nói việc phát hiện những dấu tích và vô số những di vật tại núi Xuân Đài là một phát hiện quan trọng, có ý nghĩa rất lớn trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản thế giới Thành Nhà Hồ